Biologie VWO 5 H13 samenvatting (nectar 4e editie)

Een samenvatting van hoofdstuk 13 over het zenuwstelsel met alle begrippen.

Preview samenvatting (1 van de 4 pagina's)

13.1
Het zenuwstelsel bestaat uit twee delen:
 Het centrale zenuwstelsel, hersenen en het ruggenmerg (neuronen en
ondersteunde cellen).
 Het perifere zenuwstelsel, zenuwen (bundels uitlopers van neuronen) die
zintuigen, spieren en klieren verbinden met het CZS.

Grijze stof —> cellichamen neuronen.
Witte stof —> myeline, witgele vetachtige stof (isolerend).
Hersenen: witte stof binnen, grijze stof buiten.
Ruggenmerg: grijze stof binnen, witte stof buiten.
Om hersenen te beschermen tegen stoffen is er de bloed-hersenbarrière:
 Ruimte tussen endotheelcellen (bloedvat) zijn klein door tight junctions.
 Astrocyten (gliacellen, steuncellen met uitlopers) vormen een gesloten kring
rondom het bloedvat.

De grote hersenen hebben twee helften en zijn verbonden via de hersenbalk.
Neuronen geven informatie door in de hersenschors. (Zintuig) Informatie gaat naar het sensorische centrum van het zintuig.
In het primaire gehoorcentrum komen de signalen binnen en is er bewustwording.
In het secundaire gehoorcentrum wordt het geluid geïnterpreteerd.
In de primaire motorische schors zijn groepen neuronen die spiergroepen aansturen
De secundaire motorische schors laat spieren samenwerken om de handeling te
verrichten. Alles behalve geur gaat via thamalus.
Thamalus bepaalt waar de prikkels van zintuigen naartoe gaan.
Door alchohol komt dopamine (ontspannen) en GABA (slaperigheid) vrij.
Door GABA functioneert de thamalus minder (slecht geheugen). Hypothamalus bevat de homeostase (thermostaat en biologische klok).
De hypothamalus stuurt de hypofyse aan (hormoonproductie). De kleine hersenen coördineren bewegingen.
Hersenstam bestaat uit:
 Middenhersenen, reflexen van zien en horen.
 Pons, verbindt grote en kleine hersenen.
 Verlengde merg, overgang hersenen/ruggenmerg.
Op de zwervende zenuw na komen alle 12 zenuwen van de hersenen uit de
hals/hoofd.