5 Havo Aardrijkskunde - Endogene en Exogene krachten

Deze samenvatting gaat over alles wat je moet weten voor het havo examen van 2021 over de stof van de Endogene en exogene krachten.

Preview samenvatting (2 van de 12 pagina's)

AARDRIJKSKUNDE HOOFDSTUK 2 - ENDOGENE EN EXOGENEN KRACHTEN

Paragraaf 1:
Endogene en exogene krachten horen bij de fysische geografie:
Endogene krachten zijn krachten die van binnenuit de aarde werken op de aardkorst.
Exogene krachten zijn krachten die werken van buitenaf op de aardkorst. De werking van systeem aarde.
Paragraaf 2:
De aarde is 4.6 miljard jaar oud.
De geschiedenis van de aarde wordt samengevat in de geologische tijdschaal.
De buitenste laag van de mantel en de aardkorst bestaat uit vast gesteente. Zij vormen samen de
lithosfeer. De lithosfeer is opgebouwd uit platen die ten opzichte van elkaar bewegen.
Ze drijven als het ware op de asthenosfeer, het plastische gedeelte van de mantel.
Deze is niet vloeibar, maar kan wel bewegen. De mesosfeer (het binnenste gedeelte van de mantel) bestaat uit vast gesteente en de aardkern is
opgebouwd uit een vaste ijzeren binnen kern en een vloeibare buitenkern.
In de plastische asthenosfeer zorgt deze warmte voor een lagere dichtheid en dus voor transport
voor gesteente: de convectiestromen.
Deze stroming van taai, vloeibaar gesteente in de asthenosfeer zorgt voor de beweging van de platen
waaruit de lithosfeer bestaat. Het zo ontstane systeem van plaatbewegingen noem je
platentektoniek.
De processen die door deze bewegingen ontstaan en die de aardkorst beïnvloeden, heten endogene
processen. De lithosfeer bestaat uitlosse platen die op drie verschillende manieren ten opzichte van elkaar
kunnen bewegen:
1. CONVERGENTE PLAATGRENS
a. Een convergent ontstaat als twee convectiestromen met de daarop liggende platen
naar elkaar toe bewegen.
Twee verschillende convergente plaatgrenzen: platen die nar elkaar toe gaan 
plooiingsgebergte & subductie, de zwaardere oceanische plaat duikt door de dalende
convectiestroom onder de lichtere continentale plaat.  Explosieve vulkaan aan de
oppervlakte.
In beide gevallen trekt de naar beneden duikende plaat een stuk van de plaat waar
hij onderduikt mee. Zo ontstaat een diepzeetrog, een langgerekte diepte in de
oceaan, parallel aan de convergente plaatgrens