Samenvatting wereldvoedselvraagstuk VWO 5

Samenvatting van aardrijkskunde vwo5 h1 wereldvoedselvraagstuk van de methode De Wereld Van. Bevat alleen de theorie paragrafen, dus §1,2,3,4,5,7,8,9. Bevat af en toe ook een plaatje voor duidelijkheid.

Preview samenvatting (2 van de 8 pagina's)

Samenvatting aardrijskunde wereldvoedselvraagstuk
§1 het wereldvoedselvraagstuk
Wereldwijde productie van voedsel is toegenomen. Belangrijke factoren zijn
1. Schaalvergroting
2. Mechanisering
3. Irrigatie
4. Kruising en selectie van gewassen
5. Kunstmest
6. Bestrijdingsmiddelen
7. Krachtvoer
8. Antibiotica
Productiviteit (per persoon, per hectare, per dier) nam zo toe.
Volgens een definitie van de Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO) is er
voedselzekerheid als iedereen op elk moment zowel fysiek als economisch toegang heeft tot
voldoende voedsel:
Voedsel dat genoeg energie levert
Voldoende voedingsstoffen bevat
Veilig is (voedselveiligheid) – bedreigingen zijn gebruik van bestrijdingsmiddelen of slechte
hygiëne bij bereiding
Aansluit bij culturele voorkeuren
Fysieke toegang (dat je erbij kan) tot voedsel is in veel landen een probleem door
1. Oorlog
2. Slechte infrastructuur
3. Droog klimaat
Economische toegang (dat je het kan betalen) is een nog groter probleem. Dit wordt beïnvloed door
je inkomen en speelt in centrumlanden ook een rol.
Kwantitatieve honger/ondervoeding: situatie waarbij mensen te weinig energie binnenkrijgen om
productief en gezond te blijven.
Directe gevolgen en indirecte gevolgen: ziekte, groei- en ontwikkelingsgroei- en
ontwikkelingsachterstanden, lagere onderwijsdeelname, lagere lonen en kindersterfte.
Kwalitatieve honger/ondervoeding: Situatie waarbij mensen te weinig voedingsstoffen
binnenkrijgen om productief en gezond te blijven.
Gevolg: negatief effect op hersenontwikkeling. Komt ook voor in rijke landen waar men te weinig
groenten en fruiten eten.
Wereldvoedselvraagstuk is de vraag hoe we iedereen op aarde op een duurzame manier van
voldoende voedsel van goede kwaliteit kunnen voorzien. Er komen steeds meer mensen bij in de
toekomst die steeds meer consumeren.
§2 de economische wereldorde
Globalisering heeft geleid tot wereldwijde handel.
In de koloniale tijd werd de inheemse bevolking van de periferie verdreven naar gebieden die minder
geschikt zijn voor de landbouw. Vanaf de industriële revolutie werden de koloniën een afzetmarkt
van westerse industrieproducten. Er ontstond een internationale taakverdeling waarbij westerse
landen industrieproducten leverden grondstoffen en landbouwproducten importeerden van minder
ontwikkelde landen.
Door de uitbuiting konden westerse landen zich beter ontwikkelen. De littekens van het koloniale
tijdperk zijn nog steeds zichtbaar. Op de plantages vindt er nog steeds vooral exportgeoriënteerde
landbouw plaats. Die schaadt de binnenlandse voedselproductie.
De plantages zijn vaak van buitenlandse bedrijven of binnenlandse grootgrondbezitters
Winst gaat daardoor nauwelijks naar onderwijs of gezondheidszorg, wat mogelijkheden tot
ontwikkeling verkleint.
Handelsgewassen zijn voedselgewassen, genotmiddelen en gewassen die niet voor voedsel dienen.
Veel gewassen groeien alleen- of het beste in een bepaald gebied. Hierdoor zijn handelsstromen van
gewassen ontstaan tussen verschillende regio’s. Door goedkope transport heeft een land meer baat
van comparatieve voordelen (beter kunnen produceren) en naast het klimaat is zijn andere
omstandigheden
Kennis
Loonpeil
Infrastructuur
Hierdoor is regionale specialisatie ontstaan
Multinationals spelen een grote rol in het proces van geglobaliseerde landbouw. Ze bepalen wat de
boeren krijgen voor hun gewassen en wat de consument moet bepalen - machtspositie. Dit is nadelig
voor vooral periferie landen: boeren krijgen weinig geld en consumenten betalen veel.
Handelspolitiek= het beleid van landen en handelsblokken ten aanzien van de internationale handel.
Dit is gebaseerd op protectionisme = landen nemen de binnenlandse voedselproductie en inkomen
van boeren in bescherming. Twee manieren:
Importheffingen: voorkomt dumping = als boeren in centrumlanden zo veel mogelijk
produceren en voor goedkoop kunnen verkopen zal het gedumpt worden in bijvoorbeeld de
periferie, hierdoor kunnen lokale boeren failliet gaan. Wanneer de voedselprijzen weer
stijgen zit dat land met een voedseltekort. Importheffingen belemmeren de import van
concurrerende producten.
Landbouwsubsidies: het inkomen van boeren wordt verhoogd en hierdoor zouden ze meer
kunnen verbouwen. Ook zijn ze beter bestand tegen een mislukte oogst. Dit heeft in de
centrumlanden geleid tot overproductie.