Maak een oefenexamen van de volgende tekst: Hoofdstuk 6: Rechtsstaat
Paragraaf 6.1 Inleiding
Definitie van rechtsstaat: Een staat die gebonden is aan het recht.
Elementen die verbonden zijn met de rechtsstaat:
- Legaliteitsbeginsel
- Machtenscheiding en machtenspreiding - Onafhankelijke rechtspraak
- Grondrechten
- Democratie
Rechtstheoreticus Martin Krygier: Bekend geworden met de stelling dat de analyse van de rechtstaat moet beginnen met de telos ervan, het doel, de intrinsieke waarde. Op deze manier wordt voorkomen dat beschouwingen over de rechtsstaat ontaarden in lijstjes met eisen waaraan een rechtssysteem moet voldoen en lijstjes met instituties die een rechtssysteem moet hebben, zonder dat duidelijk is waarom die eisen en instituties op de lijst staan.
Maar de intrinsieke waarde van een object kan pas beschreven worden als al min of meer vaststaat wat dat object is. Of te wel: elke beschouwing over de telos van de rechtstaat veronderstelt een lijstje of opvatting over wat de kenmerkende eigenschappen van de rechtstaat zijn.
De rechtstaat opgevat als ideaal bestaat uit drie elementen:
- De gedachte dat het recht regeert, de rule of law.
- Formele kwaliteitseisen aan het geldende recht, rule by law. - Het recht op een eerlijk proces.
Paragraaf 6.2 Waarde van de rechtsstaat
Waarom is de rechtstaat belangrijk?
1. Uitbanning van willekeurige machtsuitoefening
2. Zekerheid en voorspelbaarheid
3. Vrijheid, opgevat als het effectieve vermogen om te kiezen tussen zoveel mogelijk
verschillende handelwijzen
4. Economische ontwikkeling
5. Formele gelijkheid
6. Respect voor de menselijke waardigheid
1. Belangrijkste doel van de rechtsstaat: De uitbanning van willekeurige machtsuitoefening.
Inleiding rechten kern van het recht
37
Lin Lindenbergh
2020/2021
Gedownload van Knoowy - Alle hulp voor je studie
1. Definitie van willekeur volgens Philip Pettit: Een handeling die ingrijpt in het leven van anderen is arbitrair wanneer zij enkel en alleen afhangt van de beslissing van de persoon in kwestie. Hij kan de beslissing nemen of niet nemen of een andere beslissing nemen zoals hem dat goeddunkt. Hij kan advies van anderen inwinnen voordat hij de beslissing neemt, maar hij kan dat ook nalaten. Hij kan zich laten leiden door morele, godsdienstige of juridische voorschriften, maar kan deze ook in de wind slaan. Hij kan nagaan wat de effecten van de beslissing zijn op degenen die er de gevolgen van ondervinden en proberen een beslissing te nemen die hun belangen zo goed mogelijk dient, maar hij kan zich daar ook niets van aantrekken.
1. Willekeur: Gaat over de manier waarop beslissingen tot stand komen en betekent dat de persoon zelf bepaalt op welke gronden hij beslist en dat hij niemand verantwoording verschuldigd is voor de keuze die hij maakt.
1. Hoe wordt willekeur uitgebannen in een rechtsstaat?: Beslissingen worden genomen op basis van rechtsregels. Dus wat degene die de beslissing neemt van die regels vindt, doet niet ter zake. Doordat degenen die beslissingen nemen ter verantwoording worden geroepen wanneer er twijfel is over de vraag of zij zich aan het recht hebben gehouden.
2. De rechtsstaat creert zekerheid en voorspelbaarheid: In een rechtsstaat kan de overheid alleen macht uitoefenen als zij daartoe wettelijk bevoegd is. Ook dient zij zich aan het recht te houden wanneer zij die bevoegdheid uitoefent. Daardoor kunnen burgers voorzien en voorspellen of wanneer en hoe de overheid zal optreden.
3. Hayek en Raz over vrijheid: Zij beschouwen zekerheid en voorspelbaarheid ook als een voorwaarde voor vrijheid, opgevat als het effectieve vermogen om te kiezen tussen zoveel mogelijk verschillende handelwijzen.
3. Vrijheid in een rechtstaat: Doordat in een rechtsstaat duidelijk is wat verboden is en welke rechten en plichten burgers hebben, kunnen zij precies bepalen welke handelingsalternatieven openstaan en daaruit een keuze maken. Minimalistische en formele opvatting over vrijheid: er worden geen grenzen gesteld aan handelingen die het recht mag verbieden of toestaan.
4. Economische ontwikkeling in een rechtsstaat: In een rechtstaat durven burgers en bedrijven transacties aan te gaan met vreemden: burgers en bedrijven die zij niet kennen en met wie zij na de transactie wellicht nooit meer iets te maken zullen hebben. Met behulp van het recht kunnen zij namelijk heldere afspraken maken, die zij eventueel bij de rechter kunnen afdwingen.
5. Formele gelijkheid in een rechtsstaat: Als burgers volgens het recht tot een en dezelfde categorie behoren, dan worden zij hetzelfde behandeld als andere burgers binnen die categorie. Behoren burgers tot een andere categorie, dan worden ze ook verschillend behandeld.
6. Respect voor menselijke waardigheid en de rechtsstaat: De rechtsstaat behandelt mensen met respect door belangstelling te tonen voor hun perspectief en opvattingen over de toepassing van de regel op hun situatie. De rechter houdt daar rekening mee bij de beoordeling en legt daarvan rekenschap in de motivering van het oordeel. Een rechter deelt zijn beslissing niet mee, maar legt mondeling of schriftelijk aan de procespartijen uit hoe en waarom hij tot zijn beslissing is gekomen.
6. Jeremy Waldron en de rechtsstaat: Volgens Waldron ligt in de rechtsstaat, in het bijzonder het eerlijk proces, ook de waarde besloten van respect voor de menselijke waardigheid.
Inleiding rechten kern van het recht
38
Lin Lindenbergh
2020/2021
Gedownload van Knoowy - Alle hulp voor je studie
39
6. Eerlijk proces: Er is sprake van hoor en wederhoor. Procespartijen hebben de gelegenheid om hun visie op het geschil naar voren te brengen en bewijs te leveren voor hun stellingen. Ook kunnen zij vragen stellen over, en reageren op, de stellingen en het bewijs dat door de wederpartij naar voren wordt gebracht.. De oefenexamen moet geschreven zijn in de Nederlandse taal. Onderin staan de antwoorden.
Stel een studievraag en wij proberen hem zo goed mogelijk te beantwoorden.
Stel een vraagStel een studievraag en wij proberen hem zo goed mogelijk te beantwoorden.
Stel een vraag