The Story Behind & Explore More | Media, Reputatie & Relatie
1. Ik kan binnen een case beargumenteren wat de verschillende relaties zijn tussen individu,
organisatie, media en de rol binnen de netwerkmaatschappij (waarneming).
2. Ik kan binnen een case beargumenteren hoe technologie, mediagedrag en ethiek (moreel besef)
een rol spelen binnen de netwerkmaatschappij
Sway week 3.1 | Kick off
Netwerksamenleving: ‘a network society is a society whose social structure is made around networks
activated by microelectronics-based, digitally processed information and communication technologies’.
Maatschappij in de vorm van heterogene individuen verbonden door sociale netwerken en
interactieve medianetwerken zoals telefoon en internet’. – Jan van Dijk Belangrijke activators: cloud computing en smart phone.
Belangrijk element: geen centrale aansturing/centrum Kenmerken van een netwerk: de omvang, de dichtheid, de mate van gecentreerdheid van bepaalde
actoren, de inhoud van de interacties tussen actoren, de mate van verscheidenheid van de inhoud van
de interacties, de regelmaat en de duur van de interacties. Netwerken bevinden zich in een voortdurende beweging die veroorzaakt wordt door;
-
Veranderende omstandigheden
De transacties die plaatsvinden bij iedere transactie waarmee de relatie tussen betrokkenen
actoren steeds opnieuw worden neergezet.
Nodes en links
Een netwerk bestaat uit nodes, of terwijl mensen. Nodes functioneren binnen een geautomatiseerd
systeem en communiceren met elkaar. Door de mate van communicatie kan je iets zeggen over de
relatie. De nodes en de relatie daartussen vormen Hubs. Hoe sterker de communicatie tussen nodes
en ook Hubs, hoe invloedrijker het netwerk.
Sway week 3.2 | Media & Theorievorming
Media: Nieuwe technologische ontwikkelingen bieden ons steeds meer mogelijkheden om met elkaar in
verbinding te komen. Daarnaast beïnvloeden ze ook ons denken en doen. Media sturen onze mening en
hebben effect op de wijze waarop wij de wereld om ons heen zien én hoe wij ons positioneren binnen
het maatschappelijk debat. Ons eigen referentiekader speelt hierbij een belangrijke rol. Onze kijk op de
wereld heeft invloed op hoe wij mediaboodschappen interpreteren, betekenis geven en verspreiden. Reputatie en Relatie: Media hebben niet alleen invloed op ons als individu, ze hebben ook invloed op
merken c.q. organisaties waar je je als individu, werknemer of communicatieprofessional mee verbonden
bent. Ze kunnen de reputatie van een merk/organisatie maken of breken. Als communicatieprofessional
ligt daar een belangrijke taak. De manier waarop een organisatie zich in de samenleving positioneert en
zich verhoudt tot verschillende maatschappelijke onderwerpen is van wezenlijk belang. Aan het einde van het semester ben je je (o.a.)
-
Bewust van hoe media werken en leer je media begrijpen;
Bewust van de verschillende machtsstructuren die hierbinnen een rol spelen;
Bewust van hoe media jou als individu beïnvloeden (visievorming, identiteitsvorming);
Je begrijpt hoe media (kunnen worden ingezet om) relaties (te) beïnvloeden tussen verschillende
stakeholders/actoren;
Je begrijpt hoe jij als individu invloed kunt uitoefenen op de maatschappij via media
(netwerkmaatschappij).
Om media te kunnen begrijpen is het van belang om media te zien als een sociaal instituut dat bestaat uit
verschillende elementen die continu met elkaar interacteren. Daarnaast moeten we dit mediasysteem in
een bredere context plaatsen, namelijk die van onze sociale wereld/(netwerk)maatschappij. Om vanuit
een sociologisch perspectief naar media te kunnen kijken, is het allereerst goed om te weten wat wordt
verstaan onder sociologie. Sociologie is de studie van de sociale relaties tussen mensen. En in het bijzonder van de politieke,
culturele, religieuze en economische aspecten van menselijke samenlevingen.
Sociologen bestuderen mensen en hun gedrag in hun sociale omgeving, in relatie tot de heersende
cultuur, de bestaande maatschappelijke structuren en aanwezige machtsstructuren.
Sociologie is een sociale wetenschap, dat wil zeggen een wetenschap die de mens in zijn relatie tot
anderen bestudeert.
Sociologisch perspectief op media: “A sociological perspective encourages us to see and understand the
relationships between individuals and the broader social context in which they live.”
Oftewel; in de basis laat een sociologisch perspectief ons de relatie tussen individuen en de bredere
sociale context waarin zij leven zien en begrijpen. Het sociologisch perspectief geeft een beeld van de
relaties tussen media en andere actoren en tegelijkertijd geeft het een beeld van hoe media invloed
hebben op onze sociale wereld/(netwerk)maatschappij. De media explosie: Om de relatie tussen media en al die verschillende actoren beter te begrijpen, is het
goed om inzicht te hebben in het huidige medialandschap. We bevinden ons momenteel midden in de
media-explosie. Mediaboodschappen en mediaproducten zijn belangrijk en zijn overal. Media maken een
enorme ontwikkeling door en veranderen voortdurend. Media zijn onze eigen producten, we leven in
onze eigen creaties. Wij veroorzaken zelf wereldwijd al die veranderingen in het medialandschap. Kenmerken van de media-explosie:
De groei van communicatiemiddelen en communicatieproducten en de stijging van de diversiteit
(verscheidenheid) van mediaproducten;
De digitalisering van de media: het verwerken van informatie via de computer;
De convergentie: de informatiekanalen, dragers van informatie en de communicatiemedia gaan
steeds meer in elkaar over. Dit is een gevolg van digitalisering;
De uitbreiding van de zintuigelijke ervaring: vooral in woord en beeld;
Geen scheidslijn meer tussen interpersoonlijke communicatie en klassieke massacommunicatie;
De groei van het aantal professionals: het aantal communicatiebanen neemt toe. (Van Wijk, 2018)
Vijf fasen in theorievorming (wat vooraf ging aan de media-explosie)
In de loop der tijd is er ongelofelijk veel onderzoek gedaan naar de impact van media. Bij
mediacommunicatie pas je de theorievorming aan de ontwikkeling van een bepaald medium aan. De
ontwikkeling van het denken over mediacommunicatie hangt nauw samen met het ontstaan van de media
innovaties door de tijd heen: van print naar audiovisueel, naar internet en sociale media. Vandaar dat we
een fasering aanbrengen in de ontwikkeling van mediacommunicatie als wetenschap.
o Fase 1: de almacht van de media
o Fase 2: beperkte macht van de media: invloed van de opinieleider
o Fase 3: aandacht voor de ontvanger
o Fase 4: sturende macht van de media
o Fase 5: media in het informatietijdperk: de media-explosie
Fase 1: De almacht van de media One-step-flow: Massamedia als injectienaald
-
De invloed gaat van zender naar ontvanger, via eenrichtingsverkeer.
Ontvangers reageren weerloos en ondergaan invloeden van de media passief.
Er is een direct verband tussen de inhoud van het aanbod en de effecten op de ontvangers.
De ontvangers doen precies wat de boodschap hun meedeelt en opdraagt.
Massamedia bereiken de massa heel effectief, omdat de massa gemakkelijk te manipuleren is.
Bedenkingen tegen de one-step-flow-theory
1. Kritiek op het mensbeeld en de verkeerde voorstelling van het publiek; Massamedia bleken minder
invloed te hebben dan het maatschappelijk milieu van de ontvanger. Als individu maken we deel uit
van diverse sociale groepen en deze groepen hadden invloed.
2. De verwaarlozing van intermediërende factoren; Ontvangers kiezen uit het aanbod van media
steeds die elementen die hen iets zeggen en slikken niet alles voor zoete koek, maar nemen
selectief waar en onthouden selectief. Dergelijke selectiemechanismen worden intermediërende
factoren genoemd. Ze brengen een filter aan tussen medium en ontvanger.
Klassieke massamedia zijn niet almachtig, er spelen meer factoren een rol; sociale omgeving,
opleidingsniveau, maatschappelijke context en tegengeluiden uit andere bronnen. Fase 2: Beperkte macht van de media: de invloed van de opinieleider Two-step-flow-theory
Stap 1: mediaboodschap van zender naar opinieleider;
Stap 2: boodschap van opinieleider naar leden van publiek in directe omgeving;
Opinieleiders als invloedrijke adviseurs in interpersoonlijke communicatie.
Opinieleiders als publieke figuren, zoals leidinggevende politici, vooraanstaande
columnisten, schuiven aan in talkshows en laten zich volop horen op social media.
Herziening van het tweetrapsmodel: multiple-step-flow-theory
-
Two step flow ging nog steeds uit van grotendeels passieve massa, met hier en daar actieve
uitzonderingen.