LF4 Thema 1: Interne Geneeskunde
Hematologie
Hematologie: Medisch specialisme dat zich bezig houdt met de afwijkingen van het bloed, de
bloedvormende organen en de lymfeklieren. Herhaling LF1:
Bloed bestaat uit 55% vloeibaar en 45% vaste deeltjes.
Het vloeibare gedeelte (Plasma) bestaat voornamelijk uit
water. Verder zijn er ook fibrinogeen(stollingsfactor) en
opgeloste stoffen aanwezig. De opgeloste stoffen zijn
voornamelijk voedingsstoffen, afvalstoffen,
hormonen, albumine (Proteïne, zorgt er voor dat
bloed water kan vasthouden en de druk in stand houdt)
en antilichamen. De vaste bestanddelen bestaan
voor het grootste gedeelte uit rode bloedcellen (erythrocyten),
bloedplaatjes(trombocyten) en witte bloedcellen (leukocyten).
Ongeveer de helft van het bloedvolume bestaan uit
erythrocyten. Bij mannen zijn ongeveer 5 miljoen/mm3 bloedcellen aanwezig. Bij vrouwen
zijn dit 4.5 miljoen/mm3. Rode bloedcellen bevatten geen celkern (nucleus). Ze zijn
gespecialiseerd voor het transporteren van zuurstof. Erythrocyten bevatten een proteïne
genaamd hemoglobine. Hemoglobine is ijzer rijk en zorgt er voor dat er zuurstof bindt aan
de rode bloedcel. Wanneer het bindt aan zuurstof wordt het oxyhemoglobine genoemd.
Deze zuurstofrijke bloedcellen worden getransporteerd door het lichaam waar de zuurstof
wordt losgekoppeld en daar voor in de plaats koolstofdioxide wordt meegenomen. Dan heet
het carbohemoglobine. Erythrocyten leven ongeveer 120 dagen. Oude bloedcellen worden verwijderd van het
lichaam door de lever en milt. Daarvoor in de plaats worden nieuwe bloedcellen gemaakt in
het rode beenmerg
Leukocyten verdedigen het lichaam tegen infecties en lichaamsvreemde stoffen. Abnormale
aantallen, destructieve mutaties in cellen, ziekteverwekkers en gifstoffen. Er zijn
verschillende soorten witte bloedcellen die elk een unieke functie hebben.
Trombocyten zorgen voor de klontering bij aanwezigheid van schade. Als er een wond op
treed, kleven de bloedplaatjes met de fibrinogeen zodat er een soort sterke verbinding
ontstaat zodat er geen bloedverlies meer optreed. Vitamine K is nodig voor dit proces. Bloed Aandoeningen Trombocytopenie: Te weinig trombocyten (Bloedplaatjes)
Leukocytopenie: Te weinig leukocyten (witte bloedcellen)
Trombocytose: Te veel trombocyten
Leukocytose: Te veel leukocyten
Hematocriet: De totale hoeveelheid rode bloedcellen in het bloedvolume
V (bloedcellen) / V (Bloed)
- Normaalwaarde man: 40 á 50%
- Normaalwaarde vrouw: 35 á 45%
Anticoagulantia: antistolling van het bloed.
Reticulocyten: Jonge rode bloedcellen; wijst op verhoogde aanmaak.
Serum: Plasma zonder stollingseiwitten
Normocytic: Normale vorm van de cel
Macrovel: Vergroting van de cel voor vitamine B12
Microcytic: Verkleinde cellen door te kort aan ijzer Anemie betekent bloedarmoede. Dit houdt in dat er abnormaal weinig rode bloedcellen
aanwezig zijn die zuurstof en voedingsstoffen kunnen rondbrengen. Oorzaken kunne zijn:
Hevige bloeding, excessieve destructie van rode bloedcellen, chronische aandoening of een
defect in voedingsstoffen. De symptomen van anemie komt meestal door het gebrek aan
zuurstof (Hypoxie). Extreem bloedverlies kan leiden tot shock.
Meest voorkomende symptomen:
- Moeheid
- Gebrek aan energie voor beweging
- Kortademigheid (dypsnoe)
- Hartkloppingen.
- Bleekheid
- Tachycardie
- Verhoogde hartslag
- Hartgeruis
Door middel van een uitgebreid bloedonderzoek, medische geschiedenis, familie
geschiedenis en informatie rondom voeding kan er een diagnose gesteld worden.
Soorten Anemie IJzer te kort
De meest voorkomend oorzaak (wereldwijd) van anemie is ijzer te kort. Risicofactoren zijn
menstruatie, zwangerschap, extreem bloedverlies of een groeispurt. De vraag naar ijzer
overtreft het aanbod. Bij voeding is het normaal om ongeveer 1,0-1,4 mg ijzer te eten per
dag. In de eerste fase van ijzer te kort is anemie niet altijd aanwezig. Vaak is er dan een
back-up in het lichaam. de tweede fase is wanneer deze back-up op raakt.
Bij langdurig ijzer te kort raken de erythrocyten vervormd. Ze veranderen naar een
langwerpige ovaal.
Behandeling: IJzer tekort wordt behandelden met supplementen. Verder zijn er ook injecties
mogelijk. Ook word het aangeraden om eiwitrijk te eten (fruit, groente, melk, vlees, vis,
bonen, eieren en noten). Chronische Anemie
Ontstaan bij mensen met chronische infectie, ontsteking of auto-immuunziektes. Een
oorzaak van chronische bloedarmoede is een defect in de productie van rode bloedcellen.
De ernst van de anemie hangt af van de onderliggende aandoening. Dit is te behandelen als
de onderliggende aandoening is behandeld. Verder is het ook mogelijk om door een
hormoon te gebruiken van de nieren (erythropoëtine) waardoor er word gestimuleerd om
rode bloedcellen aan te maken Vitamine B-12 tekort
Vitamine B12 (cobalamine) is en wateroplosbare vitamine dat in de lever wordt opgeslagen.
Vitamine B12 kan het lichaam niet zelf maken, dit wordt uit voeding gehaald. Vitamine B12
zit voornamelijk in dierlijke producten zoals vlees, eieren en zuivelproducten. Mensen die
geen dierlijke producten eten worden geadviseerd om supplementen te nemen. De
minimale hoeveelheid vitamine B12 per dag is 2,5 microgram.
Bij en tekort aan vitamine B12 kunnen de celmembranen van erythrocyten makkelijker
kapot gaan. Met het gevolg een anemie en een minder vermogen om zuurstof rond te
brengen.
Oorzaken kunnen zijn: inadequaat dieet, verhoogde afbraak van vitamine B12 of verstoorde
opname in maagdarm systeem.
Symptomen:
- Buikpijn
- Misselijkheid
- Vomeren (Overgeven)
- Brandende tong
- Gevoelloosheid
- Zwakheid
Behandelen: Meestal worden een te kort aan vitamine B12 geholpen door de inname van
orale supplementen. Mensen waarbij de opname is verstoord door het maagdarm systeem
(Pernicious anemia) , wordt er b12 toegediend via een intramusculaire injectie. Vaak
worden deze injecties gegeven aan mensen met een chronische ziekte rondom het maag
darm stelsel. Verder worden deze injecties ook gegeven aan mensen waarbij een stuk darm
is weggehaald.
Bloedarmoede door foliumzuurgebrek
Foliumzuur komt het lichaam binnen via groente en fruit en bacteriën. De dagelijkse
aanbevolen hoeveelheid is ongeveer 50 microgram. Maar deze hoeveelheid kan toenemen
bij bijvoorbeeld een zwangerschap.
Foliumzuurgebrek kan samenhangend gaan met chronisch darm syndroom zoals
bijvoorbeeld de Ziekte van Crohn. Verder komt het ook voor bij zwangerschap ( Het wordt
ook geadviseerd om de eerste maanden van de zwangerschap foliumzuur supplementen te
slikken voor de ontwikkeling van het foetus). Tekorten worden behandeld bij de inname van
orale supplementen.
Hemolytische anemie
= Dit is een bloedarmoede waarbij er minder rode bloedcellen aanwezig zijn om zuurstof
rond te brengen. Dit komt door een verhoogde afbraak van rode bloedcellen. Hemoglobine
defect, enzymen defects en celmembranen defects zijn punten die invloed hebben op de
levensloop van een rode bloedcel. Infecties, medicatie en auto-immuunziektes spelen
hierbij ook een rol.
De symptomen van deze anemie zijn hetzelfde als andere soorten bloedarmoedes. Naast
deze symptomen is er bij deze soort een verhoogde hoeveelheid bilirubine aanwezig in het
serum. Accumulatie van deze stof zorgt voor een gele tinten in weefsels, urine en feces.
De behandeling hangt af van de oorzaak van de deze soort bloedarmoede.
bij hemolytische bloedarmoede dat in de familie zit, wordt de milt verwijderd. Hierdoor
wordt het risico op galstenen verminderd, veranderingen in het rode beenmerg verminderd
en de kans op hemolyse (rode bloedcellen uit elkaar vallen) wordt minder. Bij trauma wordt
een bloedtransfusie geadviseerd. Verder kan er bij een infectie gestart worden met
antibiotica. Ook worden medicaties die invloed hebben op hemolyse gestopt.
Hemoglobinopathieën.
Een bloedarmoede waarbij de functie, structuur of productie van hemoglobine is verstoord.
Dit is een groep autosomaal recessief erfelijke aandoeningen van het hemoglobine. De twee
meest voorkomende aandoeningen zijn thalassemie en sikkelcelziekte. Thalassemie
= Een erfelijke bloedziekte waarbij het lichaam niet genoeg en afwijkende hemoglobine
aanmaakt. Er bestaan een alfa en een bèta thalassemie, die beide een matige tot zeer
ernstige bloedarmoede kunnen geven. IJzerstapeling is in de loop van het verdere leven,
door vele transfusies, het grootste probleem. Meest voorkomende genetische aandoening
wereldwijd, 200 miljoen mensen.
Symptomen:
Hyperactiviteit beenmerg,
Vergrootte milt,
Vertraagde groei.
Rode bloedcel ziet er uit alsof er
ernstige ijzer te kort is.
Document Outline
Hematologie
Herhaling LF1:
Bloed Aandoeningen
Soorten Anemie
IJzer te kort
Chronische Anemie
Vitamine B-12 tekort
Bloedarmoede door foliumzuurgebrek
Hemolytische anemie
Hemoglobinopathieën.
Hemostase aandoeningen (Abnormaal bloedden)
Leukocyten aandoeningen (witte bloedcellen)
Medicatie
Cardiologie
Herhaling LF1
Aandoeningen hart
Klepgebreken
Decompensatio cordis (D.C.)
Atrium fibrilleren
Claudicatio intermittens
Coronaire hartziekte (CHD)
Aandoeningen arteriën
Angina Pectoris (A.P.)
Myocard Infarct
Arteriosclerose
Atherosclerose
Perifere arteriële aandoening
Aorta-aneurysma
Hypertensie
Aandoeningen Aders
Chronische veneuze insufficiëntie (CVI)
Veneuze trombose
Medicatie
Pulmonologie
Herhaling LF1:
Longaandoeningen
Faryngitis
Pneumonie
COPD (Chronic Obstructive Pulmonary Disease)
Bronchitis
Emfyseem (longemfyseem)
Astma
Cystic Fibrosis (taaislijmziekte)
Tuberculose
Pleuritis
Pneumothorax (klaplong)
Atelectase
Longembolie
Medicatie
Antihistaminica
Bronchodilatatoren
Neurologie
Herhaling LF3
Aandoeningen hersenen
Meningitis
T.I.A. (Transient Ischemic Attack)
C.V.A. ( Cerebrovasculair accident)
Intracerebrale bloeding
Ischemie
Epilepsie
Migraine
Polyneuropathie
A.L.S (Amyotrofische Laterale Sclerose)
Hernia nuclei pulposi
Gastro-enterologie
Herhaling lf2:
Kenmerken van een ontsteking:
Kanker in de mondholte *
Oesofagitis GERD (GastroSsophageal Reflux Disease)
Oesophagus varices
Hiatale Hernia *
Ulcus ventriculi
Ulcus duodeni.
Gastritis
Chronische atrofische gastritis
Gastro-enteritis
Tractus Digestieve bloedingen
Pancreatitis
Hepatitis
Virale hepatitis:
Levercirrose
Galstenen
Malabsorptiesyndroom
Coeliakie
Diverticulitis
Ziekte van Crohn
Chronische colitis ulcerosa
IBS (Irritable Bowel Syndrom) / PDS (Prikkelbare Darm Syndroom
Darmkanker
Nefrologie
Herhaling LF2
Aandoeningen
Cystitis
Pyelonefritis
Glomerulonefritis
Incontinentie
Nierinsufficiëntie
Nierstenen
Reumatologie
Reumatoïde artritis
Osteoparose
Ziekte van Bechterew (Ankyloserende spondylitis)
Ziekte van Perthes
Thema 2: Psychiatrie
Acute psychiatrie
Delier vs dementie
Dementie
Vasculaire dementie
Fronto-temporale dementie (FTD)
Lewy body dementie
Verslaving
Thema 3: voeding
Vitamines
Calcium
Jodium
IJzer
Tabellen voeding:
Rachitis
Osteomalacie
Secundair Hypoparathyreoïdie
Voedingsadviezen bij kanker
Voedingsadvies bij diabetes
Thema 4: KNO
Herhaling LF3
Aandoeningen
Presbycusis
Otitis Media
Thema 5: Oogheelkunde
Herhaling LF3:
Aandoeningen
Myopia
Hyperopia
Presbyopia
Diabetische retinopathie
Maculaire degeneratie
Glaucoom
Staar (cataracts)