Kennismaking met onderzoeksmethoden en statistiek (KOM) - aantekeningen hoorcolleges over alle onderdelen

Aantekeningen van de hoorcolleges over alle onderdelen van 'Kennismaking met onderzoeksmethoden en statistiek (KOM)'. Leerstof/-methode die besproken wordt in dit document is te koppelen aan de hoorcolleges van de Universiteit Utrecht.

Preview document (3 van de 16 pagina's)

Kwalitatief hoorcollege 1
Voornaamste doel kwalitatief onderzoek is;
- Sociale fenomenen (= alles wat we zien als sociale acties) te begrijpen vanuit hun natuurlijke
context (+ contextuele benadering)
➔
vb. culturele verschillen in de zorg voor ouderen
- Om empirische patronen te vinden
- Die een startpunt kunnen zijn voor theorievorming
➔
ontwikkeling nieuwe theorie
➔
aanpassing of uitbreiding van bestaande theorie
- Onderzoekers zijn heel geïnteresseerd in het perspectief v.d. mensen die ze ‘interviewen’. Ze
zijn heel diepgaand en willen alles weten.
- Via specifieke observaties probeert de onderzoeker
➔
de sociale werkelijkheid te omschrijven in al haar diversiteit
➔
naar algemeenheden te zoeken die nieuwe theorieën vormen of bestaande theorieën
aanpassen (= inductie)

VB: Daten
- Idee/theorie; theorie alleenstaande ouderen en daten;
➔
ouderen hebben beperkt/besloten netwerk
➔
vaak nieuwe partner om eenzaamheid bestrijden
➔
mannen vaker op zoek traditionele relatie
➔
vrouwen vaker op zoek naar relatie waarin zij autonomie niet verliezen
★ In hoeverre is dit van toepassing op daten bij eerstejaars studenten

Onderzoeksvraag kwalitatief onderzoek kenmerken
- Dit moet duidelijk zijn om een duidelijke/specifieke onderzoeksvraag te formuleren.
- SPI(C)E
➢
Setting: waar, in welke context?
➢
Perspective (of Population): voor wie?
➢
Interest: wat?
➢
(Comparison: vergeleken met wie/wat?)
➢
Evaluation: met welk resultaat? wat wordt er geëvalueerd?

Kwalitatief interview
- Je moet in de diepte gaan > doorvragen etc.
- Interviewer stelt vragen over ideeën, motieven, ervaringen (,gedragingen) mbt een sociaal
fenomeen.

Interview = ‘a form of conversation in which one person - the interviewer - restricts oneself to posing
questions concerning behaviours, ideas, attitudes, and experiences with regard to social phenomena to
one or more others, the participants or interviewees…’
- Eenrichtingsverkeer > interviewer stelt alleen maar vragen, niks anders.
- Onderzoeker is nadrukkelijk aanwezig bij de dataverzameling
➔
Interviewer heeft invloed op loop vh gesprek > hij/zij wilt reacties ontlokken
➔
Rol van participant/buitenstaander ‘gebruiken’

SOORTEN INTERVIEWS
- In hoeverre liggen inhoud, volgorde en formulering van vragen en antwoordopties vooraf vast?
Doelgerichte steekproef (purposive sample)
- Case study logic:
➔
onderzoeker gaat op zoek naar specifieke individuen die belangrijke informatie kunnen
geven
❏
elk specifiek verhaal is waardevol en draagt bij aan beter begrip
❏
hij wilt alle inside out’s weten over de individuen
- Sample for range:
➔
onderzoeker gaat op zoek naar een zo breed mogelijke scala aan ervaringen.

KWALITATIEVE DATAVERZAMELING
- Vaak interview opgenomen, en later volledig uitgetypt in een transcript = schriftelijke weergave
van een gesprek.
➔
Elk woordje, geluid, stilte wordt uitgetypt (zie plaatje in slides) = letterlijk
➔
Woordelijk transcript is letterlijk transcript zonder al die kleine woordjes zoals ‘uh’
- Tijdens interview worden field notes gemaakt:
➔
(informele) aantekeningen die waardevol kunnen zijn tijdens het analyseren vd data in
een later stadium.
❏
Wie werd er interviews?
❏
Locatie interview, indruk/gedrag geïnterviewde
❏
Eerste ideeën van onderzoeker over interview

KWALITEIT KWALITATIEVE INTERVIEW
- Betrouwbaarheid (reliability)
➔
Verloop interview hangt af vd interviewer
➔
Interviewer moet zich bewust zijn van eigen rol
- Validiteit (validity)
➔
Interviewer kan doorvragen om er achter te komen wat de respondent echt bedoelt
➔
Interviewer moet zich bewust zijn van non-verbale signalen vd respondent
❏
deze geven informatie over hoe zeker/eerlijk de respondent is over het
gegeven antwoord
➔
Belang van verstandhouding (rapport)
❏
Als er al enige vorm van vertrouwensband is tussen interviewer-respondent
dan is de kans groter dat er een eerlijker/zekerder antwoord wordt gegeven
- Dit onderzoek kan heel veel waardevolle informatie geven

Focusgroep = groep ve aantal mensen van de intresse worden bij elkaar gezet en die worden
geïnterviewd.
❖
Bestaat uit moderator en 6-10 personen
➔
bij voorkeur homogene groep qua achtergrond
➔
wel breed scala aan ervaringen (heterogeen)
❖
Onderzoekers verplicht om privacy v. participanten te waarborgen ivmbt anonimiteit en
vertrouwelijkheid.
- interactie tussen de groep(-sleden) is belangrijk
- kan soms zo zijn dat je meer informatie haalt uit focusgroep dan uit één op één interviews,
omdat mensen aansluiten op een verhaal of ineens wel meer durven te vertellen doordat de
ander dat ook wel/niet heeft (meegemaakt).
Focusgroep heeft een moderator, dit is basically de interviewer. Zijn taken zijn;
- de vragen te stellen die de onderzoeker heeft geformuleerd
- er voor te zorgen dat het gesprek niet te veel afdwaalt van het bedoelde onderwerp
- en om er voor te zorgen dat iedereen de kans krijgt om actief deel te nemen aan het gesprek
Rol betrouwbaarheid - focusgroep;
● Verloop van gesprek hangt af v.d. moderator en deelnemers
● Moderator moet zich hier bewust van zijn
Rol validiteit - focusgroep;
● Moderator kan doorvragen om er achter te komen wat de respondenten echt bedoelen
● Moderator moet zich bewust zijn van non-verbale signalen v.d. respondenten
● Belang van verstandhouding!

Kwalitatief hoorcollege 2
Alternatief data-verzamelingsmethode is observatie (= het waarnemen en registreren van gedragingen,
gebeurtenissen en interacties.
- Bij deze kan er ook kwantitatieve data verzameld worden

Typen observatieonderzoek
1. Participerend vs. niet-participerend (aka klassiek etnografisch onderzoek)
- Bestudeerd de onderzoeker de mensen van buitenaf of wordt de onderzoeker deel van
de groep?
2. Verhuld vs. onverhuld
- Weten de mensen dat ze geobserveerd/bestudeerd worden/