5 Havo Economie - Verdienen en uitgeven

Deze samenvatting gaat over de 5 havo examenstof verdienen en uitgeven.

Preview samenvatting (1 van de 8 pagina's)

ECONOMIE VERDIENEN EN UITGEVEN
Hoofdstuk 1:
Dingen toevoegen aan de productieketen noemen we toegevoegde waarde, de omzet is gelijk aan de
kosten ingekochte goederen en diensten – de toegevoegde waarde (= productiewaarde). Toegevoegde waarde = productie (waarde) = inkomen. Primair inkomen
-
Inkomstenbelasting en sociale premies
+ sociale uitkeringen en subsidie/toeslagen
= secundaire inkomen (= besteedbaar inkomen) Er is een belangrijk verschil tussen de primaire inkomens en de overdrachtsinkomens. Loon, winst,
huur, pacht en rente zijn inkomens die verdiend worden door bij te dragen aan de productie, het zijn
primaire inkomens overdrachtsinkomens ontvang je zonder een bijdrage te leveren aan de productie.
Je ontvangt het zonder dat er een prestatie tegenover staat in de vorm van het verrichten van arbeid
of het ter beschikking stellen van kapitaal of natuurlijk hulpbronnen. De bedrijven waarin de opeenvolgende productiestadia worden doorlopen, van oerproduct tot en
met degene die het kant-en-klare eindproduct verkoopt, vormen samen de bedrijfskolom.
De toegevoegde waarde of productiewaarde van een bedrijf is gelijk aan de omzet min de kosten van
de ingekochte goederen en diensten. De totale productie van de bedrijven in een bedrijfskolom
bereken je door de productiewaarde va de afzonderlijke bedrijfstakken bij elkaar op te tellen. Door de toegevoegde waarde van alle bedrijven in een land, commercieel en niet commercieel, bij
elkaar op te tellen. Krijg je de productie van een heel land. Dit noemen we het binnenlands product.
Het wordt ook vaak het bruto binnenlands product genoemd.
Je kunt het binnenlands product ook meten door alle inkomens (loon, winst, rente, huur en pacht) bij
elkaar op te tellen. Het binnenlands product is gelijk aan het binnenlands inkomen.
Het binnenlands inkomen wordt ook wel nationaal inkomen genoemd. Het inkomen gemeten ij geld noemen we het nominaal inkomen. Het inkomen gemeten in goederen
is het reëel inkomen. De stijging va het reële inkomen is dus afhankelijk van de hoogte van de
inflatie. Als het inkomen stijgt met 10% en de prijzen stijgen ook met 10% dan kun je niet meer
producten kopen voor je hogere inkomen.
Je nominaal inkomen is gestegen maar je reële inkomen niet. De koopkracht van je inkomen is niet
veranderd. Om de verandering van het reële inkomen te berekenen, kunnen we gebruik maken van indexcijfers.
NIC (indexcijfer nominaal inkomen)
RIC (indexcijfer reëel inkomen) -------------------------------------------------------------------- X 100
PIC (prijsindexcijfer)
Verandering reëel inkomen = verandering nominaal inkomen – inflatie