NASK VWO 2, samenvatting Hoofdstuk 3 en Hoofdstuk 4

NASK VWO 2,
Hoofdstuk 3- §1, §2, §3, §4
Hoofdstuk 4- §1, §2, §3, §4, plus, rekensommen

Preview samenvatting (2 van de 6 pagina's)

Hoofdstuk 3
Paragraaf 1
Water komt voor als:
- vaste stof (ijs)
- vloeistof (vloeibaar water)
- gas (waterdamp) Fasen: de die toestanden waarin je water (en veel andere stoffen) kunt tegenkomen.
Een watermolecuul bestaat uit kleinere deeltjes; atomen. De atomen zijn de
bouwstenen van molecule. Een watermolecuul bestaat uit 2 waterstofatomen (H) en
1 zuurstofatoom (O). De molecuulformule voor water is dan ook: H2O.
Regen, dauw en mist bestaan uit waterdruppels. En sneeuw, hagel en rijp bestaan
uit ijs.
Bij NaSk is waterdamp een onzichtbare gas in de lucht om je heen. Condenseren is
het veranderen van damp in vloeistof. Het woord condenseren komt van het Latijnse:
com = samen en densare = verdichten.
Een deeltjesmodel is een model van een stof. Dus hoe ze allemaal verschillend
bewegen.
Moleculen van dezelfde stof trekken elkaar aan, dat heet cohesie. Er kan ook
aantrekkingskracht bestaan tussen moleculen van verschillende stoffen. Dat
heet adhesie.
Een kristalstructuur is de structuur van een Kristal. Veel vaste stoffen hebben een
eigen kenmerkende kristalstructuur. Stoffen die uit kristallen bestaan heten kristallijne
stoffen. Een kristalrooster is wanneer elk molecuul een vaste plaats heeft.
Paragraaf 2
Het meetinstrument is de thermometer. De vloeistofthermometer wordt al honderden
jaren gebruikt. Zo’n thermometer bestaat uit een reservoir en een stijgbuis. Een
stijgbuis is dat rode lijntje dat omhoog gaat als het warmer is en omlaag gaat als het
kouder is. Het reservoir is het rode stipje onderaan de thermometer.
De schaalverdeling zijn de cijfers bij de thermometer die de temperatuur aangeven.
Vloeistofthermometer: gevuld met vloeistof, alcohol of kwik. Als de temperatuur stijgt,
zet de vloeistof uit. De vloeistof stijgt dan in de buis omhoog. Temperatuur daalt,
vloeistof krimpt. Buis is nauw zodat je het nauwkeurig af kunt lezen, bij kleine
temperatuurverschillen zie je het al dalen en stijgen. In het dagelijks leven worden thermometers gebruikt met een schaalverdeling
van graden Celsius. Het verschil tussen de hoogste en de laagste temperatuur die je
kunt meten noem je het meetbereik. Het maken of controleren van een
schaalverdeling op een meetinstrument heet ijken.
Een digitale thermometer werkt met een sensor. Een sensor is een klein stukje
elektronica dat een grootheid bijvoorbeeld temperatuur, omzet in een elektrisch
signaal.
Als je met een gewone thermometer niet bij het voorwerp kan komen dan kun je een
infarood thermometer gebruiken. Deze thermometer maakt gebruik van het feit dat
elk voorwerp en elk organisme warmtestraling uitzendt. Die warmtestraling wordt ook
wel infarode straling genoemd.
Paragraaf 3
Stollen/bevriezen: van vloeibaar naar vast. De overgang van vloeibaar naar vast
heet stolen. Alleen bij water gebruik je het woord bevriezen.
-Smelten: van vast naar vloeibaar
-Verdampen: van vloeibaar naar gasvormig.
-Condenseren: van gasvormig naar vloeibaar
-Rijpen: van gasvormig naar vast
-Vervluchtigen: van vast naar gasvormig
Faseovergangen van water spelen een grote rol in het weer.
Water: water krimpt als het kouder wordt, tot de temperatuur 4°C. als de temperatuur
dan nog verder daalt, zet het water juist uit. Als het water bevriest (vanaf 0°C) zet het
nog meer uit.
1 dm³ water -0°C- = 1,1 dm³ ijs. Volume (inhoud) neemt toe met 10%.
Paragraaf 4
Waterbellen bereiken onder de 100 graden Celsius nooit het wateroppervlak. Als de
temperatuur overal in de vloeistof 100 graden Celsius is, bereiken de dampbellen wel
het wateroppervlak. Dat is koken: het water verdampt nu niet alleen aan het
wateroppervlak, maar overal in de vloeistof. Deze temperatuur noem je
het kookpunt van water. Bijna elke zuivere stof heeft een eigen, kenmerkend
kookpunt.
Als het water de tempratuur van 0 graden bereikt zal het gaan bevriezen/stollen. Dit
heet het vriespunt van water. Maar wanneer datzelfde blok ijs weer de tempratuur
van 0 graden haalt zal het smelten. Dat is het smeltpunt van ijs. Ook hierbij heeft elke
zuivere stof een eigen smelt of vries punt. Maar als je zout of antivries aan water
toevoegt wordt het vriespunt lager dan 0 en het smeltpunt wordt hoger dan 0.
Smeltdiagram: het verloop van de temperatuur tegen de tijd bij het smelten van een
stof kun je weergeven in een smeltdiagram. Bij een stoldiagram is het precies
hetzelfde alleen dan van stollen in plaats van smelten.