Samenvatting thema 1B.2 - week 6 / Geneeskunde

Dit document bevat een samenvatting van thema 1B.2 - Stoornissen in het milieu intérieur week 6. Er zijn plaatjes toegevoegd om de leerstof extra duidelijk te maken. Fouten voorbehouden.

Preview samenvatting (3 van de 20 pagina's)

1B.2 – week 6 VO.3-deel 2: Bouw, functie en pathologie van de larynx De larynx is het bovenste deel en de toegang tot de luchtweg en heeft verschillende functies:
 Bescherming van de lagere luchtwegen tegen aspiratie
o Eerste sphincter = epiglottis en epiglottische plooien
o Tweede sphincter = ware en valse banden
 Als men slikt beweegt de larynx omhoog. Als eerste sluit de ware dan de
valse stembanden en vervolgens de epiglottis passief de larynx.
 Regelen van de ademweerstand
 Fonatie (secundair) = stemgeving
o Bij gesloten stembanden wordt door ademhalingstrilling de stembanden in trilling
gebracht.

HTC is een ezelsbruggetje voor de anatomie van de larynx:
Hyoid = benig en de larynx hangt hier aan
Thyroid = kraakbeen (in de jeugd en in de adolescentie)
Cricoid = cartilago cricoidea De epiglottis (= strottenklepje) sluit passief bij slikken. De arytenoiden zijn ook kraakbenig en daaraan
zitten de stembanden aan vast (V-vorm). Het cricoid is een complete ring, de rest is allemaal hoefijzer-
vormig. De membranen zijn vernoemd naar de stukken die ze verbinden:
 Membrana thyrohyoidea = verbind hyoid met thyroid
 Membrana cricothyroidea = verbind thyroid met cricoid
o Belangrijk om te kunnen identificeren

Het thyroid is bij kinderen en jongvolwassenen kraakbenig en wordt later benig. Bij een trauma in de
jeugd kan het veren, maar later als het benig is, kan het breken bij trauma. De arythenoiden kunnen:
 Roteren  stembanden open of dicht
 Glijden  spanning op de stembanden beïnvloeden  toonhoogte

Aan beide zijden van het membrana thyrohyoidea zitten openingen waardoor een zenuw loopt. Het
membrana cricothyroidea is belangrijk voor een toegang tot de luchtweg. De sinus morgani is een plooi tussen de ware en valse stembanden. De plica aryepiglottica is de plooi
die de arythenoiden met de epiglottis verbind. Intrinsieke larynx musculatuur
 M. Cricoarythenoideus posterior (links en rechts) = opent de stembanden
o Als ze het niet doen is er een serieus probleem met ademen
 M. Cricothyroideus zorgt ervoor dat de stembanden langer worden (hogere toonhoogte
produceren)

Innervatie
Alles wordt geïnnerveerd door takken van de n. Vagus
 N. Laryngeus inferior (= nervus recurrens) = alle andere spiertjes
 N. Laryngeus superior = m. Cricothyroideus
 N. Laryngeus superior internus gaat via de openingen in het membrana thyrohyoidea de
larynx in  sensibiliteit van de larynx

Nervus recurrens
De linker n. Recurrens gaat om de aortaboog heen en gaat dan omhoog waar hij langs de trachea de
larynx bereikt.
De rechter n. Recurrens gaat om de a. subclavia en loopt paratracheaal waarna hij de larynx inloopt. Toegangen tot de luchtweg
 Coniotomie = gaatje in de luchtweg maken en die aansluiten op apparatuur
 Intubatie = een buis via de mond of neus de larynx inbrengen
 Tracheotomie = toegang tot de luchtweg die idealiter bij de tweede tot derde ring geplaatst
wordt
 Laryngectomie = je haalt de hele larynx eruit en je scheidt de voedselweg en de luchtweg. Je
kan nog praten door met een apparaatje tegen de kin te houden om zo vibraties op te
wekken. Je kan ook een kleine verbinding maken tussen lucht- en voedselweg.

Afwijkingen van de larynx
 Reinkes oedeem = als mensen lang roken kun je oedeem in de stembanden krijgen. Dit heeft
invloed op de stem.
o Behandeling: stoppen met roken of soms chirurgie
 Stemband noduli = geven een karakteristieke heesheid. Ontstaan door combinatie van bouw
van de larynx, onvolledige afsluiting van de epiglottis, intensieve stembelasting
o Behandeling: logopedie
 Stemband poliep = zijn enkelzijdig en kunnen ontstaan na accuut luid stemgebruik of heftig
hoesten
o Behandeling = chirurgie
 Larynxpapillomen = wratjes aan de binnenkant van de larynx.
o Behandeling = chirurgie
 Laryngitis = uitgesproken stembanden door een verkoudheid of korte en heftige overbelasting
o Behandeling = rust

HC.1 – Longvolumes en ventilatiekarakteristieken De voornaamste functie van de longen is gaswisseling. Er wordt zuurstof in de longen opgenomen en
wordt getransporteerd naar de lichaamsweefsels en daar is het nodig om glucose te verbranden.
Daarbij komt CO2 vrij die afgevoerd wordt via de longen. De zuurstofopname in rust is 250 mL/min en de zuurstofopname bij maximale inspanning is het 2,5
L/min. De ventilatie (ademteug x ademfrequentie) in rust is ongeveer 6 L/min. Je neemt een ademteug van
ongeveer 0,5 L en je ademt ongeveer 12x per minuut. Zo kun je dus de ventilatie berekenen. Dit hangt
allemaal af van bijvoorbeeld je basaal metabolisme en je lengte.
De ventilatie bij maximale inspanning is 120 L/min. Je ademhalingsfrequentie kan oplopen tot 40x per
minuut. Gastransport
Je kan het opdelen in 3 processen:
 Ventilatie = aanvoer van zuurstof (alveolaire ventilatie + dode ruimte ventilatie)
 Diffusie = zuurstof passeert het alveolaire membraan
 Perfusie = zuurstof wordt getransporteerd door het lichaam

Er kunnen stoornissen ontstaan in de ventilatie als er bijvoorbeeld een obstructie is. Dan gaat de
ventilatie moeilijker. Je kan ook een restrictief ventilatoir effect hebben waarbij het longvolume kleiner
is. Stoornissen kun je onderzoeken met longfunctie-onderzoek. Spirometrie
Je hebt twee vaten waarin water zit. Een omgekeerde emmer kan op en neer bewegen op het water
doordat je in en uitademt. Als je inademt, gaat het pennetje naar boven en zo kun je de ademhaling
registreren. De vitale capaciteit is eerst maximaal inademen, daarna maximaal uitademen. De uitslag
van de spirometer hangt af van de diameter van de klok. Er wordt onderscheid gemaakt tussen statische
en dynamische long volumes. Bij dynamische
longvolumes speelt de tijd een belangrijke rol, bij
statisch wat minder. Bij dynamische long volumes
kun je ook de FEV1 en de FIV1 berekenen. De
FEV1 = de uitgeblazen lucht in 1 seconde en de
FIV1 = de ingeademde lucht in 1 seconde.

Bepaling longvolumes
RV  niet te meten door te blazen want het blijft achter in de longen
 Ongeveer 25% van de totale long capaciteit (TLC)
RV kun je berekenen uit FRC meting door
 Heliumverdunning
 Stikstofuitwas
 Bodyplethysmografie

FRC – ERV = RV
RV + VC = TLC Heliumverdunningsmethode
De spirometer is gevuld met helium. Als de patiënt rustig zit te ademen noem je het de FRC. Op het
moment dat de patiënt uitgeademd heeft gaat er helium de long in. Zo ontstaat er een evenwicht. Zo
krijg je een lagere concentratie helium in de spirometer. Doordat je de concentratie weet, kun je
berekenen wat de FRC was. Karakteristieke onderverdeling longvolumina
De onderverdeling van de longvolumina verandert bij ziektebeelden. Zo heeft iemand met emfyseem
een heel groot RV waardoor de totale capaciteit ook groeit. Als de FEV1 daalt gaat het moeilijker voor
de patiënt. Stel er is veel obstructie in de luchtwegen gaat de FEV1 omlaag en wordt de FVC veel
kleiner dan de IVC. Bij het bepalen kijk je liever naar de stroomsterkte, omdat je daar kan zien of er goed geblazen is. Een
steile helling correspondeert met een grote flow. Een vlakke helling correspondeert met een kleine
flow. Een spirogram kun je dus omzetten in een flow-volume curve. De pneumotachograaf meet flows.

De geforceerde expirateerde
flow(FEF) of maximum expiratory flow
(MEF) zijn ongeveer gelijk, maar
worden net anders gebruikt. De FEF
geeft aan hoeveel er uitgeblazen is
terwijl de MEF aangeeft hoeveel er
nog in de longen zit. Criteria voor goed blazen:
 Vanaf TLC direct steil omhoog
 Scherpe enkele piek
 Flow moet geleidelijk aflopen naar 0
 Zonder artefacten (hoest, keelknijpen)

Voordelen van flow-volumecurve t.o.v. een spirogram:
 Stroomsterkte betere maat voor opsporen luchtwegweerstand
 Fouten tijdens het blazen gemakkelijker te zien
 Door karakteristieke patronen herkennen van ziektebeelden

Uit de karakteristieke curves kun je pathologische afwijkingen halen. Longfunctie normaal of afwijkend?
 Longfunctie wordt in maat en getal vastgelegd
 Beste referentiewaarde: meting in een klinisch optimale fase wordt zelden gedaan
 Alternatief: voorspelling uit grote groep gezonde personen met dezelfde karakteristieken:
o Geslacht
o Leeftijd
o Lengte
o Etniciteit