Hoofdstuk 2: Fysiologie van de stem (stemregulatie)

Regulatie van subglottisdruk
Ademvolumes
4 ademtypes:
Regulatie van de fonatie
Myoëlastisch – aërodynamisch mechanisme
Mucosale golf
Regulatie van de resonantie
De stem door het leven heen

Preview samenvatting (3 van de 16 pagina's)

Hoofdstuk 2: Fysiologie van de stem (stemregulatie)
Regulatie van subglottisdruk
Infraglottis = onder de glottis
Inspiratie:
 Daling diafragma (= scheidingsspier tussen buik – en borstholte)
 Actie van externe intercostale spieren
Expiratie:
 Elastische terugveerkrachten
 Contractie van abdominale spieren
o Met behoud contractie externe intercostale spieren (= tussenribspieren, wanneer ze
samentrekken heft de spier)
= adembeheersing
 Versterkte expiratie:
o Contractie van interne intercostale spieren
o Contractie van sommige borst en rugspieren
GOEDE STABIELE STEMGEVING VRAAGT GOEDE ADEMBEHEERSING VOOR CONTINUE EN GELIJKE
ADEMDRUK.
Ademvolumes
100 – 1500 cc komt nooit uit de longen, wordt wel altijd ververst = dode lucht (lucht zonder zuurstof)
 = residueel volume
Ademfrequentie:
In rust: 12 / minuut
Zitten: 18 / minuut
Staan: 22 / minuut
varieert volgens leeftijd, situatie, …
Maximaal ademhalingsminutenvolume (MV) = maximale hoeveelheid lucht die per minuut verplaatst
wordt.
Totale longcapaciteit (TLC) = maximale hoeveelheid lucht op einde van maximale inspiratie.
4 ademtypes:
 Diafragmale / abdominale type
o In toestand van volledige ontspanning
o Inspiratie: buik naar voor doordat diafragma daalt & abdominale organen naar
beneden en naar voor geduwd worden
o Expiratie: buik inwaarts
 Thoracale type
o Toestand van verhoogde activiteit, meer zuurstof nodig
o Inspiratie: sternum beweegt opwaarts & ribben opgetrokken
o Expiratie: ribben en sternum zakken naar beneden
o Veel voor bij spreken en zingen
 Claviculaire type
o Bij nog meer gespannen toestand
o Schouderspieren trekken samen om zoveel mogelijk ruimte in de thorax the
creëren
o Buikspieren samengetrokken waardoor lucht onder sterke druk staat
 Costo – abdominale type
o Combinatie van abdominale & thoracale type
o Inspiratie: diafragma plat af naar beneden & onderste ribben en flanken
bewegen zijwaarts
o Veel voor bij spreken en zingen
Longvolumes binnen normale grenzen  = basis aanwezig voor voldoende subglottisdruk & om
stemplooien te laten bewegen
 Maar het gaat eerder om het juiste gebruik van de hoeveelheid beschikbare lucht  bepaald
door goede werking van stemplooien en articulatoren
 minder goede sluiting van stemplooien resulteert in oneconomisch gebruik van
uitgeademde lucht
Vooral belangrijk wat de spreker doet met de volumes, hoe economisch hij ermee omgaat!!!!
Adem & stem
Spreken en zingen = korte & intense inspiratie, trage en verlengde expiratie
Goede coördinatie nodig!!!
Kan bewust getraind worden, moet geautomatiseerd verlopen!
Vitale capaciteit & andere volumes minder van belang
Meest uitgevoerde meting = vitale capaciteit (= hoeveelheid lucht die kan uitgeademd worde na een
maximale inspanning).
 Gemeten met spirometer
 Uitgedrukt in milliliter
Regulatie van de fonatie
Fonatie
Onze stemgeving te vergelijken met trompet (krachtbron – oscillator – resonator  zie H1)
Stemplooitrilling / stemplooibeweging = basis voor stemgeluid
Stemgeving vereist constante, vlugge en complexe aanpassing van de krachtspieren als reactie op
de steeds wisselende weerstand thv oscillator.
Stemplooien sluiten en openen voortdurend + lengte en spanningsveranderingen die de glottisruimte
vorm geven
Principe & fysiologie van stemplooitrilling
Begin van iedere fonatiecyclus: stemplooien naderen elkaar & glottis vernauwt
Infraglottische druk stijgt tot 7cm waterdruk
Stemplooien raken elkaar, er is geen luchtstroom meer
Stijgende subglottisdruk duwen de stemplooien uiteen van onderuit progressief tot een opening
ontstaat waar de lucht door begint te stromen
Onderste deel van de glottis sluit weer onmiddellijk (door biomechanische eigenschappen van
stemplooien & Bernouilli – effect) terwijl het bovenste deel nog verder aan het openen is
Bovenste deel van stemplooien  sterk elastische eigenschappen die de stemplooien willen
doen terugkeren naar de middellijn
o Deze elastische krachten = dominant, wanneer het bovenste deel van de stemplooien
maximaal uit elkaar staan en de luchtstroom afneemt omdat het onderste deel al
terugkeert naar de middellijn & glottale cyclus eindigt
Nieuwe cycli begint  Trillingsfrequentie van de stemplooien bepaald door de grootte van de subglottisdruk en de
mechanische eigenschappen van de stemplooien die geregeld worden door de laryngeale
spieren
1 cyclus van stemplooibeweging:
 Openingsfase:
Onderlip stemplooi beweegt al lateraal
Bovenlip stemplooi is nog mediaal
Beweging onderlip niet zichtbaar vanboven
 Sluitingsfase:
Beweging van onderlip & bovenlip zichtbaar
 Gesloten fase:
Bovenlip & onderlip niet te onderscheiden
Gewone conversatie=
Openingsfase = 50%
Sluitingsfase = 37%
Gesloten fase = 10%