Hoofdstuk 6: De hemisferen van de hersenen

Linker - & rechterhemisfeer
Elke hemisfeer bestaat uit
Fissura longitudinalis cerebri
Lobus frontalis (voorste / frontale kwab)
Lobus parietalis (parietale kwab)
Lobus occipitalis (occipitale kwab, achterhoofdskwab)
Lobus temporalis (temporaalkwab, slaapkwab)
Insula van reil (lobus centralis)
Structuren die beide hemisferen met elkaar verbinden
Basale ganglia (basale kernen)
Subcorticale witte stof van de hersenhemisferen
Laterale ventrikels

Preview samenvatting (3 van de 5 pagina's)

Hoofdstuk 6: de hemisferen van de hersenen
Linker - & rechterhemisfeer
 Ontwikkeld uit 2 zijwaartse uitstulpingen van het voorste hersenblaasje
o uitstulpingen groeien uit naar voor, boven en achter
o achterste pool groeit op een bepaald moment niet meer verder naar achter, richt
zich naar beneden en naar voor een reeds gevormd deel van de hemisfeer te
overdekken
 Men onderscheidt dan een frontale, occipitale en temporale pool
 Hemisferen groeien zo sterk dat ze de hersenstam overdekken
o Holte van het prosencephalon en van zijn uitstulpingen groeit mee en vormt in elke
hemisfeer een centrale holte = het lateraal ventrikel.
 Elk lateraal ventrikel drie polen = hoornen (frontale, occipitale, temporale)
Elke hemisfeer bestaat uit:
Centrale holte (laterale ventrikel)
Grijze stof: in buitenste schol & dieper gelegen
Witte stof: afferente en efferente verbindingen van verschillende onderdelen van grijze stof
Beide hemisferen grotendeels gescheiden door fissura longitudinalis cerebri.
In het centrum wel verbonden via hersenstam & corpus callosum.
Aan buitenkant van hemisfeer = bergen en dalen: windingen en groeven = gyri en sulci
 Veel variatie maar ook veel constante gyri en sulci die bij iederee, voorkomen (obv daarvan
hemisferen onderverdeeld in lobben)
Lobus frontalis (voorste / frontale kwab)
Achteraan gescheiden van lobus parietalis door sulcus centralis (Rolando) & onderaan van lobus
temporalis door sulcus lateralis (sulcus van Sylvius).
Belangrijkste gyri:
 Gyrus precentralis: bevat de cellichamen van de centrale motorneuronen. Deze gyrus wordt ook de motore cortex
genoemd (cellen staan in voor de willekeurige motoriek).
 Gyrus frontalis superior
 Gyrus frontalis medius

Gyrus frontalis inferior: achteraan in deze gyrus ligt, alleen in de dominante hemisfeer, het taalcentrum van Broca.
 Gyri orbitales: liggen tegen de orbitae (oogkassen).
Lobus parietalis (parietale kwab)
Bovenaan aan de zijkant
Vooraan gescheiden van de lobus frontalis door de sulcus centralis. Onderaan van de lobus
temporalis door de sulcus lateralis.
Belangrijkste gyri:

Gyrus postcentralis: ontvangt afferente vezels vanuit de thalamus met alle somatosensorische informatie, zorgt dat we
ons bewust worden van prikkels. (pijn, temperatuur, tast, vibratiezin).

Lobulus parietalis superior en lobulus parietalis inferior: verwerking en integratie van sensore prikkels

Gyrus supramarginalis: van belang voor de taal, rekenen.

Gyrus angularis: belangrijk voor de taal.
Lobus occipitalis (occipitale kwab, achterhoofdskwab)
Helemaal achteraan in schedelholte. Kwab waarmee we ons bewust worden van visuele prikkels.
Zonder deze kwab hebben we de indruk dat we niets zien.
Belangrijkste structuren:

Sulcus calcarineus: hier bevindt zich de visuele cortex, waar men zich bewust wordt van hetgeen men ziet.
 Gebieden rond de sulcus calcarineus = visuele associatiecortex: herkenning en integratie van visuele
stimuli
Lobus temporalis (temporaalkwab, slaapkwab)
Tegenover het os temporale (ligt lateraal en onderaan hersenhemisfeer).
Naar boven toe van de lobus frontalis en de lobus parietalis gescheiden door de sulcus lateralis.
Naar achter toe van de lobus occipitalis gescheiden door de denkbeeldige lijn getrokken vanuit de
sulcus parieto-occipitalis naar beneden toe.
Belangrijkste structuren:
 Gyrus temporalis superior: bovenop deze gyrus liggen groeven die instaan voor het ontvangen van auditieve stimuli.
Achteraan bevindt zich het centrum van Wernicke.
 Gyrus parahippocampalis: naar voor toe loopt die verder in de uncus (reukzin, ligt vlak voor hersenstam, soms duwt
het ertegen en dit geeft problemen), naar mediaal toe loopt deze verder in de hippocampus (geheugen).

Diep in deze lobus: amygdala: verband met emoties en angst.
 Alles wordt voornamelijk waargenomen door de reuk, minder door het zicht en gehoor
 Kinderen en ouderen eten het liefste zoet, giftige stoffen zijn bitter (wie een voorkeur had /
heeft voor zoet leeft langer dan deze wie liever bitter heeft).
Insula van reil (lobus centralis)
Randen van de sulcus lateralis open spreidt > in de diepte zit het insula van Reil = een stuk verborgen
hersenschors dat bestaat uit een aantal kleine gyri.
 Deksel = operculum.
 Functie van de diep gelegen gyri van de insula van Reil: smaakzin en motoriek van maag-
darm-stelsel.
Structuren die beide hemisferen met elkaar verbinden
= commissurale vezels (gaan van L naar R, of van R naar L).
Corpus callosum
 Boogvormige structuur met de bolle kant naar boven gericht, gelegen in de diepte van de
fissura longitudinalis cerebri.
 = balk van witte stof (dus axonen) die bepaalde gebieden van de ene hemisfeer verbinden
met hun equivalenten in de andere hemisfeer = commissurale vezels.
Het corpus callosum bestaat van voor naar achter uit:
 Genu: buigt zich vooraan naar beneden.
 Corpus: centraal gelegen balk.
 Splenium: achteraan gelegen verbreed deel.
Fornix
 Tafeltje met 4 pootjes (2 in linkerhersenhelft, 2 in rechterhersenhelft)
o Voorste 2 pootjes = columnae
o Achterste 2 pootjes = crurae
 Boogvormige structuur onder het corpus callosum.
 Achteraan rechtstreeks met het corpus callosum verbonden
 Vooraan is ze met een vlies, het septum pellucidum, met het corpus callosum verbonden.
 De fornix bestaat ook uit commissurale vezels.
Commissura anterior
 Fietsstuur-vormige structuur met commissurale vezels
 Ligt aan de voorste uiteinden van het corpus callosum en de fornix.