Toegepast financieel management voor vrijetijd, toerisme en hotel
INHOUDSOPGAVE
Hoofdstuk 1, Balans .............................................................................................................. 3
1.1 Inleiding ....................................................................................................................... 3
1.2 Eigen vermogen ........................................................................................................... 3
1.3 De vermogensvergelijking ............................................................................................ 4
1.4 De liquiditeitsbalans ..................................................................................................... 4
1.5 De balans en de rechtsvorm ........................................................................................ 5
1.6 De winstverdeling bij vennootschap onder firma (Vof) .................................................. 5
1.7 De winstverdeling bij de besloten vennootschap (BV) .................................................. 6
1.8 Begrippen in dit hoofdstuk ............................................................................................ 7
1.9 Formules .....................................................................................................................10
Hoofdstuk 2, Exploitatiebegroting .........................................................................................11
2.1 Inleiding ......................................................................................................................11
2.2 Kostenindelingen ........................................................................................................11
2.3 Het exploitatieoverzicht is exclusief Btw ......................................................................13
2.4 Voorraadkosten...........................................................................................................13
2.5 Afschrijvingskosten .....................................................................................................14
2.6 Rentekosten ................................................................................................................14
2.7 Begrippen in dit hoofdstuk ...........................................................................................15
2.8 Formules .....................................................................................................................18
Hoofdstuk 3, Liquiditeitsbegroting .........................................................................................19
3.1 Inleiding ......................................................................................................................19
3.2 Inkomsten en uitgaven ................................................................................................19
3.3 Liquiditeitsbegroting ....................................................................................................20
3.4 Begrippen in dit hoofdstuk ...........................................................................................21
3.5 Formules .....................................................................................................................21
Hoofdstuk 4, De investeringsanalyse ....................................................................................22
4.1 Inleiding ......................................................................................................................22
4.2 Investeren en kasstroom .............................................................................................22
4.3 Terugverdientijd (TVT) ................................................................................................23
4.4 Gemiddelde rendementsmethode (GRM) of Return on investment (ROI) ...................23
4.5 Netto contante waarde (NCW) ....................................................................................24
4.6 Begrippen in dit hoofdstuk ...........................................................................................25
4.7 Formules .....................................................................................................................27
Hoofdstuk 5, Offerte .............................................................................................................28
5.1 Inleiding ......................................................................................................................28
Toegepast financieel management voor vrijetijd, toerisme en hotel
5.2 Directe kosten .............................................................................................................28
5.3 Indirecte kosten...........................................................................................................28
5.4 Opslagmethode...........................................................................................................29
5.5 De kostenplaatsenmethode ........................................................................................29
5.6 Integrale en differentiële kostprijs ................................................................................29
5.7 Begrippen in dit hoofdstuk ...........................................................................................30
5.8 Formules .....................................................................................................................31
Hoofdstuk 6, Capaciteit en bezetting ....................................................................................32
6.1 Inleiding ......................................................................................................................32
6.2 Capaciteit en bezettingsgraad .....................................................................................32
6.3 Bezettingsresultaat .....................................................................................................32
6.4 Verkoopresultaat (transactieresultaat) .........................................................................33
6.5 Seizoenmatigheid (rationele- en irrationele overcapaciteit) .........................................33
6.6 Gelijktijdige capaciteit en volgtijdelijke capaciteit .........................................................33
6.7 Maximale capaciteit en rationele overcapaciteit ..........................................................33
6.8 Irrationele overcapaciteit .............................................................................................33
6.9 Begrippen in dit hoofdstuk ...........................................................................................34
6.10 Formules ...................................................................................................................36
Hoofdstuk 7, Break-even analyse .........................................................................................37
7.1 Inleiding ......................................................................................................................37
7.2 Kostenstructuur ...........................................................................................................37
7.3 Contributiemarge ........................................................................................................37
7.4 Break-even analyse (methode 1) ................................................................................38
7.5 Veiligheidsmarge ........................................................................................................38
7.6 Break-even analyse (methode 2) ................................................................................38
7.7 Begrippen in dit Hoofdstuk ..........................................................................................39
7.8 Formules .....................................................................................................................40
“Alle begrippen in deze samenvatting zijn blauwgekleurd (op
uitzondering van koppen). Deze kan je terugvinden met een uitgebreide
uitleg in de begrippenlijst aan het einde van ieder hoofdstuk. Hier staan
ook alle formules weergegeven”
Toegepast financieel management voor vrijetijd, toerisme en hotel
HOOFDSTUK 1, BALANS
1.1 Inleiding
“De balans is een momentopname van de bezittingen en schulden van de onderneming.”
Bovenaan de balans staat altijd een bepaalde datum.
Het is onderverdeeld in twee delen:
Investeringsbegroting
Financieringsbegroting
De activa
De passiva
De bezittingen
De schulden
De debetzijde
De creditzijde
Let op: wat de onderneming huurt of leaset is geen bezitting en staat ook niet op de balans.
1.2 Eigen vermogen
Uit een balans blijkt hoeveel op een bepaald moment de waarde is van de bezittingen van de
onderneming, hoeveel schulden de onderneming heeft en hoe groot het eigen vermogen van
de onderneming is. De balans is altijd in evenwicht.
Activa
Passiva
Vaste activa
Eigen vermogen
Gebouw
Lang vreemd vermogen
Inventaris
Hypothecaire lening
Computers
Banklening
Vlottende activa
Kort vreemd vermogen
Voorraad
Crediteuren
Debiteuren
Te betalen belasting
Liquide middelen
Bankkrediet in RC
Het eigen vermogen geeft aan hoe rijk de onderneming is (of niet!). Het eigen vermogen kan
negatief zijn (dit is niet goed).
𝐸𝑖𝑔𝑒𝑛 𝑣𝑒𝑟𝑚𝑜𝑔𝑒𝑛 = 𝑇𝑜𝑡𝑎𝑙𝑒 𝑎𝑐𝑡𝑖𝑣𝑎 − 𝑇𝑜𝑡𝑎𝑎𝑙 𝑣𝑟𝑒𝑒𝑚𝑑 𝑣𝑒𝑟𝑚𝑜𝑔𝑒𝑛
Als het eigen vermogen terugbetaald moet worden aan de eigenaren, betekend dit het einde
van de organisatie. Het wordt ook wel permanent en risicodragend vermogen genoemd. De
schulden; het vreemd vermogen is tijdelijk en risicomijdend vermogen.
Vaste activa hebben een langere omlooptijd, zoals het gebouw, de inventaris en de
computers.
Vlottende activa zijn korter in een onderneming of maar voor één productiecyclus, zoals de
voorraden, debiteuren en liquide middelen.
Toegepast financieel management voor vrijetijd, toerisme en hotel
1.3 De vermogensvergelijking
Het eigen vermogen begint met het geld dat de ondernemer zelf heeft ingebracht. Het eigen
vermogen kan veranderen: het kan groter worden bij winst, het kan kleiner worden door geld
uit de zaak te halen (privé-opnamen) of als je verlies maakt. Het eigen vermogen kan ook
berekend worden aan de hand van de onderstaande berekening, de vermogensvergelijking:
𝐸𝑖𝑛𝑑 𝑒𝑖𝑔𝑒𝑛 𝑣𝑒𝑟𝑚𝑜𝑔𝑒𝑛 = 𝐵𝑒𝑔𝑖𝑛 𝑒𝑖𝑔𝑒𝑛 𝑣𝑒𝑟𝑚𝑜𝑔𝑒𝑛 + 𝑁𝑒𝑡𝑡𝑜𝑤𝑖𝑛𝑠𝑡 − 𝑃𝑟𝑖𝑣é 𝑜𝑝𝑛𝑎𝑚𝑒𝑛
𝑁𝑒𝑡𝑡𝑜𝑤𝑖𝑛𝑠𝑡 = 𝐸𝑖𝑛𝑑 𝑒𝑖𝑔𝑒𝑛 𝑣𝑒𝑟𝑚𝑜𝑔𝑒𝑛 − 𝐵𝑒𝑔𝑖𝑛 𝑒𝑖𝑔𝑒𝑛 𝑣𝑒𝑟𝑚𝑜𝑔𝑒𝑛
± 𝑃𝑟𝑖𝑣é 𝑜𝑝𝑛𝑎𝑚𝑒𝑛 𝑜𝑓 𝑠𝑡𝑜𝑟𝑡𝑖𝑛𝑔𝑒𝑛
Deze berekening wordt vaak als controleberekening gebruikt bij een eenmanszaak, de
vennootschap onder firma (Vof) en besloten vennootschap (BV). Bij een BV zijn er geen
privé-opnamen.
De vermogensvergelijking geeft de normale situatie weer, waarbij een bepaald deel van de
winst in de zaak blijft en het eigen vermogen vergroot.
Lang vreemd vermogen (LVV) is vooral bankleningen en hypothecaire leningen. Als een
schuld na langer dan een jaar terugbetaald mag worden.
Kort vreemd vermogen (KVV) is vooral in de vorm van crediteuren en kredieten. Als een
schuld binnen een jaar terugbetaald moet worden.
Bij het berekenen en analyseren van kengetallen, zet je de beginbalans en de eindbalans
naast elkaar. Hiermee kan je de gemiddeldes van eigen vermogen, vreemd vermogen en
totaal vermogen berekenen. Met deze kengetallen bepaal je of dat het goed of slecht gaat
met een bedrijf. Zie samenvatting ‘Deel 2, toegepast financieel management voor vrijetijd,
toerisme en hotel’ voor het hoofdstuk kengetallen.
1.4 De liquiditeitsbalans
De liquiditeitsbalans ingedeeld naar afnemende omlooptijd; activa of passiva die lang in een
onderneming zijn staan bovenaan en de korte activa en passiva hieronder, zoals ivermogen is weergegeven.
Met behulp van de liquiditeitsbalans kan de (statische) liquiditeit van de onderneming
beoordeeld worden. Zie samenvatting ‘Deel 2, toegepast financieel management voor
vrijetijd, toerisme en hotel’ voor het hoofdstuk kengetallen.
Toegepast financieel management voor vrijetijd, toerisme en hotel
1.5 De balans en de rechtsvorm
Eenmanszaak Vof
BV
NV
Vereniging
Stichting
Oprichting
Vormvrij
Vormvrij, bij
Notariële akte
Notariële akte
Statuten
Notariële akte
voorkeur
schriftelijk
Inschrijving
Handelsregister
Handelsregister
Handelsregister Handelsregister Verenigingen-
Stichtingen-
register evt.
register evt.
handelsregister handelsregister
Kapitaal-
Geen
Geen
Geen (€0,01)
€45.000
Geen
Geen
vereisten
Bestuur
Eigenaar
Vennoten
Directie
Directie
Bestuur
Bestuur
Andere
Geen
Geen
AVA, evt. RvC
AVA, evt. RvC
Leden
Geen
organen
Aansprakelijk-
Privé 100%
Privé 100%
Bestuur bij
Bestuur bij
Bestuur bij
Bestuur bij
heid
onbehoorlijk
onbehoorlijk
onbehoorlijk
onbehoorlijk
bestuur
bestuur
bestuur
bestuur
Winst-
IB
IB
VPB
VPB
Evt. VPB
Evt. VPB
belasting
AVA = Algemene vergadering van aandeelhouders
RvC = Raad van commissarissen
IB = Inkomstenbelasting
VPB = Vennootschapsbelasting
Aan de balans kan je zien wat de rechtsvorm van de organisatie is.
Eenmanszaak:
één eigen vermogen
Vennootschap onder firma: per firmant één eigen vermogen
BV en NV:
aandelenvermogen en reserves
Vereniging of stichting:
algemene reserve
Gouden balansregel of financieringsregel:
“Activa die lang in de onderneming zijn (vaste activa), moeten gefinancierd zijn met lang
vermogen (eigen vermogen en lang vreemd vermogen).”
1.6 De winstverdeling bij vennootschap onder firma (Vof)
Bij een Vof moet afgesproken worden hoe de jaarlijkse winst wordt verdeeld.
Deze afspraken staan genoteerd in het firmacontract.
Een gebruikelijke winstverdeling is die waarbij iedere
Verwachte winst
ondernemer/ vennoot eerst een vergoeding voor arbeid
Vergoeding voor arbeid -/-
krijgt (gewaardeerd loon), vervolgens een vergoeding
Rente firmant A -/-
voor het eigen ingebrachte vermogen (gewaardeerde
Rente firmant B-/-
intrest of rente eigen vermogen) en als laatste een
Restant/ economisch resultaat-/-
vergoeding voor het risico (economisch resultaat). De bovenste tabel moet uitkomen op 0, de
totale winst is verdeeld.
Document Outline
Hoofdstuk 1, Balans
1.1 Inleiding
1.2 Eigen vermogen
1.3 De vermogensvergelijking
1.4 De liquiditeitsbalans
1.5 De balans en de rechtsvorm
1.6 De winstverdeling bij vennootschap onder firma (Vof)
1.7 De winstverdeling bij de besloten vennootschap (BV)
1.8 Begrippen in dit hoofdstuk
1.9 Formules
Hoofdstuk 2, Exploitatiebegroting
2.1 Inleiding
2.2 Kostenindelingen
2.3 Het exploitatieoverzicht is exclusief Btw
2.4 Voorraadkosten
2.5 Afschrijvingskosten
2.6 Rentekosten
2.7 Begrippen in dit hoofdstuk
2.8 Formules
Hoofdstuk 3, Liquiditeitsbegroting
3.1 Inleiding
3.2 Inkomsten en uitgaven
3.3 Liquiditeitsbegroting
3.4 Begrippen in dit hoofdstuk
3.5 Formules
Hoofdstuk 4, De investeringsanalyse
4.1 Inleiding
4.2 Investeren en kasstroom
4.3 Terugverdientijd (TVT)
4.4 Gemiddelde rendementsmethode (GRM) of Return on investment (ROI)
4.5 Netto contante waarde (NCW)
4.6 Begrippen in dit hoofdstuk
4.7 Formules
Hoofdstuk 5, Offerte
5.1 Inleiding
5.2 Directe kosten
5.3 Indirecte kosten
5.4 Opslagmethode
5.5 De kostenplaatsenmethode
5.6 Integrale en differentiële kostprijs
5.7 Begrippen in dit hoofdstuk
5.8 Formules
Hoofdstuk 6, Capaciteit en bezetting
6.1 Inleiding
6.2 Capaciteit en bezettingsgraad
6.3 Bezettingsresultaat
6.4 Verkoopresultaat (transactieresultaat)
6.5 Seizoenmatigheid (rationele- en irrationele overcapaciteit)
6.6 Gelijktijdige capaciteit en volgtijdelijke capaciteit
6.7 Maximale capaciteit en rationele overcapaciteit
6.8 Irrationele overcapaciteit
6.9 Begrippen in dit hoofdstuk
6.10 Formules
Hoofdstuk 7, Break-even analyse
7.1 Inleiding
7.2 Kostenstructuur
7.3 Contributiemarge
7.4 Break-even analyse (methode 1)
7.5 Veiligheidsmarge
7.6 Break-even analyse (methode 2)
7.7 Begrippen in dit Hoofdstuk
7.8 Formules