Samenvatting Sociale Psychologie 9e editie
Hoofdstuk 1: inleiding tot de sociale psychologie
1.1. Wat is sociale psychologie?
We beschouwen psychologie als de wetenschap van het gedrag en de psychische processen van het
individu.
Sociale psychologie is de wetenschap die bestudeert hoe de gedachten, gevoelens en gedragingen
van mensen worden beïnvloed door de echte of denkbeeldige aanwezigheid van anderen: ouders,
vrienden, werkgevers, leraren, vreemden etc wetenschappelijke studie naar sociale invloed.
Kern is sociale invloed: het effect dat de woorden, daden of alleen al de aanwezigheid van andere
mensen hebben op onze gedachten, gevoelens, attitudes of gedrag. VB: reclame van tandpasta die
ons overhaalt om het merk te kopen of bij een verkiezingsprogramma. Ook wanneer je vrienden je
proberen over te halen nog een drankje te doen.
Mensen zijn zich vaak niet bewust van de redenen achter hun eigen reacties en gevoelens. Bij het
verklaren van een bepaald onderwerp willen sociaal psychologen weten welke verklaringen de meest
waarschijnlijk is. In plaats van af te gaan op gezond verstand of meningen gebruik maken van de
empirische methoden: op waarneming en/of onderzoek gebaseerde methode voor het toetsen van
hypothesen.
Als wetenschappers hebben we het doel objectieve antwoorden te vinden op vragen als: welke
factoren veroorzaken agressie? Of, waarom werken bepaalde soorten politieke reclame beter dan
andere?
Om dergelijke vragen te beantwoorden moet er een hypothese opgesteld worden: een als
voorlopige waarheid aangenomen maar nog te bewijzen veronderstelling.
Taak van de sociaal psycholoog: onderzoeken wat de specifieke eigenschappen zijn van de
omstandigheden waaronder het een of het ander het waarschijnlijkst is nemen jongeren meer
risico’s in het verkeerd wanneer zij alleen zijn of wanneer zij met leeftijdsgenoten zijn?
Sociale psychologie onderscheidt zich van antropologie en de sociologie doordat ze zich niet zozeer
bezighoudt met sociale situaties in een objectieve betekenis, maar doordat ze zich in eerste instantie
richt op de manier waarop mensen beïnvloed worden door construct van hun sociale omgeving: de
manier waarop mensen de sociale wereld waarnemen, begrijpen en interpreteren.
sociaal psychologen menen dat je pas kunt begrijpen hoe mensen door hun sociale wereld
worden beïnvloed als je begrijpt hoe ze die sociale wereld waarnemen begrijpen en
interpreteren.
Een groot deel van het sociaalpsychologisch onderzoekt richt zich op determinanten van gedachten,
gevoelens en gedragingen van mensen: bepalende factor in een ontwikkeling of toestand.
Als persoonlijkheidspsychologen proberen sociaal gedrag te verklaren, concentreren ze zich over het
algemeen op individuele verschillen: die aspecten van de persoonlijkheid die mensen onderscheiden
van anderen.
Sociaal psychologen zijn ervan overtuigd dat je, als je gedrag primair op grond van
persoonlijkheidsfactoren probeert te verklaren, de machtige rol van de sociale invloed niet moet
vergeten. De situatie heeft een ingrijpende invloed op hoe mensen met elkaar omgaan.
Sociale psychologie is gerelateerd aan andere sociale wetenschappen, zoals de sociologie, economie
en politicologie. Bestuderen allemaal de invloed van sociale factoren op het menselijk gedrag, maar
door belangrijke verschillen staat de sociale psychologie apart – met name op analyseniveau.
Doel van de sociale psychologie: het identificeren van de universele eigenschappen van de
menselijke natuur die ervoor zorgen dat iedereen gevoelig is voor sociale invloed, onafhankelijk van
sociale klasse of cultuur.
Sociale psychologie is een jonge wetenschap die zich vooral in de VS heeft ontwikkeld: veel
ontdekkingen zijn nog niet op hun algemeenheid getest in andere culturen. Het doel van sociaal
psychologen is het ontdekken van dergelijke universele wetten, maar ook van culturele verschillen in
de manier waarop deze wetten tot uiting komen.
Sociale psychologie beweegt zich in het gebied tussen de sociologie en persoonlijkheidspsychologie. Sociologie: concentreert zich niet op de psychologie van het individu, maar kijkt naar de samenleving
als geheel.
Sociale psychologie: onderzoekt de psychologische processen die mensen met elkaar
gemeenschappelijk hebben en hen gevoelig maken voor sociale invloed.
Persoonlijkheidspsychologie: onderzoekt de kenmerken die maken dat individuen uniek zijn en van
elkaar verschillen.
1.2. De macht van de situatie
De meeste mensen zullen, zonder belangrijke informatie over een situatie, iemands gedrag proberen
te verklaren op grond van iemands persoonlijkheid. Dit is van grote invloed op de manier waarop
mensen met elkaar omgaan en of ze sympathie hebben en verdraagzaamheid kunnen opbrengen
voor een ander, of misschien juist ongeduldig en boos zijn.
Fundamentele attributiefout: neiging om de mate waarin iemands gedrag wordt veroorzaakt door
de rol van persoonlijke eigenschappen en andere interne factoren te overschatten en de rol van
externe, situationele factoren te onderschatten.
Attributie: het toeschrijven van oorzaken aan het eigen of aan andermans gedrag en het daarmee
voorzien van verklaringen. Als we de macht van de situatie niet volledig doorgronden hebben we de neiging om het probleem te
vereenvoudigen en dat beperkt onze kennis over de oorzaken van een groot aantal menselijke
gedragingen neiging om slachtoffer de schuld te geven.
Experiment competitieve strategie of coöperatieve strategie bij het spelen van een bepaald spel (blz.
11/12). Conclusie: naam van het spel veroorzaakt een enorm verschil in de manier waarop mensen
zich gedragen.
Natuurlijk bestaan er verschillen in persoonlijkheid die vaak van groot belang zijn, maar de sociale
situatie en de omgeving kunnen zo invloedrijk zijn dat ze op bijna iedereen een groot effect kunnen
hebben.
1.3. De macht van sociale interpretatie
Sociale situatie definiëren door de objectieve eigenschappen van de situatie te bepalen, zoals hoe
lonend die situatie is voor mensen, en vervolgens te kijken naar het gedrag dat door die objectieve
eigenschappen ontstaat.
Gedrag belonen grotere kans dat we ermee doorgaan.
Gedrag gevolgd door straf gedrag neemt af en eindigt uiteindelijk.
Behaviorisme door B.F. Skinner: stroming in de psychologie die de stelling verdedigt dat men, om
menselijk gedrag te kunnen begrijpen, slechts hoeft te kijken naar de bekrachtigende eigenschappen
van de omgeving.
vergaten het belang van de manier waarop mensen hun omgeving interpreteren.
Gestaltpsychologie: stroming in de psychologie die het belang benadrukt van het bestuderen van de
persoonlijke manier waarop een object wordt waargenomen (gestalt/geheel), in plaats van het
bestuderen van de manier waarop de objectieve, fysieke eigenschappen van het object zijn
samengevoegd: het geheel is anders dan de soms der delen.
je moet je richten op de fenomenologie van de waarnemer, in plaats van op de afzonderlijke
objectieve elementen van het object: filosofische methode die probeert door de geestelijk intuïtieve
beschouwing van de dingen, niet door rationele kennis, de constitutie van de wereld in de geest en
het wezen der dingen te beschrijven. Oftewel: stroming die verschijnselen wil leren kennen zoals ze
zich aan ons voordoen.
Kurt Lewin: grondlegger moderne experimentele sociale psychologie.
gestaltprincipes niet alleen toepassen op de perceptie van objecten, maar ook op sociale
perceptie. Het is vaak belangrijker om te begrijpen hoe mensen de sociale wereld waarnemen,
doorgronden en interpreteren dat om de objectieve eigenschappen ervan te begrijpen.
De manier waarop mensen hun omgeving construeren is belangrijk.
Fritz Heider (medeoprichter Sociale Psychologie): over het algemeen reageert iemand op wat hij
denkt dat de ander waarneemt, voelt en denkt, als aanvulling op wat de ander zou kunnen doen.
Naïef realisme: speciaal soort construct. De overtuiging dat ieder van ons dingen waarneemt ‘zoals
ze echt zijn’. Stel: Maria kust op een dag Jan impulsief op zijn wang. Jan zijn reactie hangt af van de manier
waarop hij de situatie construeert. Als hij de situatie verkeerd interpreteert kan hij een flater slaan.
Jan zijn reactie kunnen we het beste begrijpen door een manier te vinden om vast te stellen hoe hij
Maria’s gedrag construeert in plaats van te proberen de objectieve aard van de kus zelf te ontleden.
1.4.
De oorsprong van constructen: fundamentele menselijke motieven
Er zijn twee belangrijke motieven:
1. de behoefte aan een positief zelfbeeld
2. de behoefte om de wereld accuraat waar nemen
De behoefte aan zelfrechtvaardiging is soms in strijd met de behoefte om accurate waarnemingen te
doen, dit kan catastrofale gevolgen hebben Dit dilemma is terug te zien in de Vietnamoorlog en de
bouw van de Betuwespoorlijn.
De bovenstaande motieven trekken ons dus in tegengestelde richtingen.
Meeste mensen hebben een sterke behoefte aan een positief zelfbeeld: evaluatie van mensen van
hun eigenwaarde, dar wil zeggen: de mate waarin ze zichzelf beschouwen als goed, competent en
beschaafd.
De reden dat mensen de wereld zien zoals ze zien, kan vaak worden teruggevoerd op deze
onderliggende behoefte. Het erkennen van onze tekortkomingen is moeilijk, zelf wanneer dat ten
koste gaat van een accurate kijk op de wereld.
VB: echtpaar gaat scheiden na huwelijk van 10 jaar door de irrationele jaloezie van de man. In plaats
van de waarheid te erkennen, wijt de man het mislukken van zijn huwelijk aan het feit dat zijn ex-
vrouw niet genoeg inging op zijn behoeften. Hierdoor voelt hij zich beter over zichzelf maar hij al hier
niks van leren.
1. Menselijke wezens zijn gemotiveerd om een positief beeld van zichzelf in stand te houden,
deels door hun gedrag te rechtvaardigen.
2. En dat dit hen er onder bepaalde te specificeren omstandigheden toe brengt dingen te doen
die in eerste instantie verrassend of paradoxaal lijken.
De behavioristische benadering is onvoldoende om een groot deel van de belangrijke attitudes en
gedragingen van mensen te verklaren.
Eén van de belangrijkste kenmerken van de mens is het vermogen tot redeneren vermogen om
logisch te denken.
Sociale cognitie: hoe mensen sociale informatie selecteren, interpreteren, herinneren en gebruiken
om oordelen te vormen en beslissingen te nemen.
Onderzoekers die sociaal cognitieve processen onderzoeken, nemen als uitgangspunt dat alle
mensen de wereld zo accuraat mogelijk proberen waar te nemen.
soms maken we fouten in onze pogingen om situaties te begrijpen en te voorspellen, omdat we
niet over alle feiten beschikken die we nodig hebben om een gegeven situatie accuraat te kunnen
beoordelen de best mogelijke auto kopen voor maximaal 10.000 euro.
Onze verwachtingen over de sociale wereld beïnvloeden soms ons vermogen om die wereld accuraat
waar te nemen selffulfilling prophecy: je verwacht bepaald gedrag van jezelf of van iemand
anders, dus handel je op zo’n manier dat je verwachting waarheid wordt.
Document Outline
Samenvatting Sociale Psychologie 9e editie
Hoofdstuk 1: inleiding tot de sociale psychologie
1.1. Wat is sociale psychologie?
1.2. De macht van de situatie
1.3. De macht van sociale interpretatie
1.4. De oorsprong van constructen: fundamentele menselijke motieven
1.5. Sociale psychologie en maatschappelijk problemen
Hoofdstuk 3: sociale cognitie: hoe we denken over de sociale wereld
3.1. De sociale denker
3.2. Op de automatische piloot: denken zonder inspanning
3.3. De invloed van cultuur op sociaal denken
3.4. Gecontroleerde sociale cognitie: ingespannen denken
Hoofdstuk 4: sociale perceptie: hoe we andere mensen begrijpen
4.1. Non-verbale communicatie
4.2. Eerste indrukken: snel en hardnekkig
4.3. Causale attributie: het beantwoorden van het waarom
4.4. Cultuur en sociale perceptie
Hoofdstuk 5: het zelf: onszelf begrijpen in een sociale context
5.1. De oorsprong en aard van het zelfconcept
5.2. Zelfkennis
5.3. Zelfcontrole: de uitvoerende functie van het zelf
5.4. Impressiemanagement: de wereld is een schouwtoneel
5.5. zelfvertrouwen: hoe we over onszelf denken
Hoofdstuk 6: de behoefte om ons handelen te rechtvaardigen
6.1. Een stabiel, positief zelfbeeld in stand houden
6.2. Zelfrechtvaardiging in het dagelijks leven
6.3. een negatief zelfbeeld en dissonantie
6.4. Terug naar Heaven’s Gate
Hoofdstuk 7: Attitudes en attitudeverandering: gedachten en gevoelens beïnvloeden
7.1. De aard en oorsprong van attitudes
7.2. Attitudes en het voorspellen van gedrag
7.3. Attitudeverandering
7.4. De macht van reclame
7.5. persuasieve boodschappen weerstaan
Hoofdstuk 8: Conformisme: sociale invloed en aanpassing van gedrag
8.1. Conformisme: wanneer en waarom
8.2. Informationele sociale invloed: de behoefte om te weten wat ‘juist’ is
8.3. Normatieve sociale invloed: de behoefte om geaccepteerd te worden
8.4. Strategieën voor het gebruiken van sociale invloed
8.5. Gehoorzamen aan gezag
Hoofdstuk 9: Groepsprocessen: invloed in sociale groepen
9.1. Wat is een groep?
9.2. Groepen en het gedrag van individuen
9.3. Groepsbeslissingen
9.4. Conflicten en samenwerking
9.5. intergroepsprocessen: processen tussen groepen
Hoofdstuk 10: interpersoonlijke aantrekkelijkheid: van eerste indrukken tot hechte relatie.
10.1. Waardoor wordt aantrekkelijkheid veroorzaakt?
10.2. Contacten leggen in het tijdperk van de technologie
10.3. Liefde en intieme relaties
10.4. Het beëindigen van intieme relaties
Hoofdstuk 11: Prosociaal gedrag: waarom helpen mensen?
11.1. Basismotieven voor prosociaal gedrag
11.2. persoonlijke kwaliteiten en prosociaal gedrag
11.3. situationele determinanten van prosociaal gedrag
11.4. Het bevorderen van prosociaal gedrag
Hoofdstuk 12: Agressie en agressief gedrag
12.1. De definitie en oorzaken van agressie
12.2. Sociale situaties en agressie
12.3. Geweld in de media
12.4. Agressie terugdringen
12.5. De cyclus van afwijzing en woede doorbreken
Hoofdstuk 13: vooroordelen: oorzaken en oplossingen
13.1 vooroordelen: een alomtegenwoordig sociaal verschijnsel
13.2 Het opsporen van onderdrukte of onbewuste vooroordelen
13.3 De effecten van vooroordelen
13.4 Drie aspecten van het sociale leven die vooroordelen kunnen veroorzaken
13.5 Het terugdringen van vooroordelen
Home
Notificaties
Verdien geld
Inloggen
Registreren
Saldo: €
Aankopen
Verkoopstatistieken
Informatie
Instellingen
Uitloggen
Document rapporteren
Niet tevreden? Geld terug
Stuur bericht
Volgen
€ 3.99
43 pagina's
1 downloads
Facebook
Twitter
Instagram
- Nederlands
Actie: ontvang 10% korting bij aankoop van 3 of meer items!