Samenvatting Staats- en bestuursrecht II

Zeer uitgebreide samenvatting van Staats- en Bestuursrecht II (Open Universiteit). Bevat alle leereenheden 1 t/m 9, arresten en oefenvragen.

Preview samenvatting (6 van de 80 pagina's)

Staats- en bestuursrecht II
Samenvatting
Rechtsgeleerdheid OU
Inhoudsopgave

Samenvatting Staats- en bestuursrecht II |

Leerdoelen Leereenheid 1

Uitwerking
1. Kunt uitleggen aan de hand van een voorbeeld dat bestuursrecht kan worden
gehandhaafd met strafrechtelijke, privaatrechtelijke en bestuursrechtelijke middelen

Strafrechtelijke handhaving: de meeste bijzondere wetten bevatten strafbepalingen. Zie art. 1 en
1a WED (lijst met bestuurswetgeving die strafrechtelijk wordt beschermd door de WED). Is de
WED niet van toepassing? Dan vindt handhaving plaats op grondslag van het gewone strafrecht:
Wetboek van Strafrecht (Sr) en Wetboek van Strafvordering (Sv). Het OM is verantwoordelijk voor
het handhavingsbeleid (opsporing en vervolging). Als regel zal het eerst voorrang geven aan
handhaving door bestuursorganen d.m.v. bestuursrechtelijke sancties. Het OM concentreert in
regulier overleg met de bestuursorganen op centraal en decentraal niveau, zijn activiteiten op
specifieke clusters van bestuursrecht, zoals het milieurecht en het belastingrecht (FIOD). Bestuursrechtelijke handhaving: de handhaving van het bestuursrecht door bestuursorganen.
Bestuursrechtelijke sancties worden niet door de strafrechter opgelegd, maar bij een besluit van
het bestuursorgaan zelf (dat belang heeft bij de naleving van de voorschriften). Voorbeeld: een
belastinginspecteur kan een bestuurlijke boete opleggen als iemand geen of onjuiste
belastingaangifte heeft gedaan. Privaatrechtelijke handhaving: grondslag: (a) eigendom of andere subjectieve rechten, (b)
onrechtmatige daad (privaatrechtelijke dwangsom). Tweewegenleer: naar huidig recht leiden
bestuursrechtelijke sancties (met name sinds de invoering van de Dwangsomwet) doorgaans tot
een resultaat dat vergelijkbaar is met privaatrechtelijke handhaving. Het volgen van de
privaatrechtelijke weg bij een overtreding van het bestuursrecht is in beginsel niet geoorloofd,
omdat dat een onaanvaardbare doorkruising zal opleveren van de (met meer waarborgen
ontklede) publiekrechtelijke weg.
2. Kunt uitleggen dat bevoegdheden van handhavingstoezicht bestaan in situaties van
wetsovertreding waarin (nog) geen opsporingsbevoegdheden kunnen worden
aangewend
Bij uitzondering is het mogelijk over te gaan tot aanschrijving of feitelijke toepassing van een
herstelsanctie voordat het tot een overtreding is gekomen, namelijk indien er sprake is van: (a)
klaarblijkelijk gevaar of (b) een te verwachten ernstige overtreding. Art. 5:7 Awb voorziet in de
mogelijkheid van preventieve handhaving. Preventieve handhaving betekent dat al wordt
overgegaan tot oplegging van een last onder dwangsom, een last onder bestuursdwang of de
feitelijke toepassing van bestuursdwang voordat het tot een overtreding van het bij of krachtens
wettelijk voorschrift gestelde is gekomen.
3. Globaal kunt aangeven welke bevoegdheden de toezichthouder kan uitoefenen
Onder toezichthouder wordt verstaan: een persoon, die bij of krachtens wettelijk voorschrift
belast het houden van toezicht op de naleving van het bepaalde bij of krachtens of enige wettelijk
voorschrift (art. 5:11 Awb). In titel 5.2 Awb wordt bepaald welke bevoegdheden toekomen aan
een toezichthouder. Toezichtbevoegdheden kunnen (te allen tijde) worden uitgeoefend met het
oog op controle op de naleving van voorschriften. Er hoeft daarbij geen sprake te zijn van de
verdenking van de overtreding van een bestuursrechtelijk voorschrift.
Een toezichthouder kan o.a. elke plaats binnentreden (m.u.v. een woning), zo nodig toegang
m.b.v. de sterke arm, inlichtingen vorderen, inzage vorderen van een identiteitsbewijs etc.. De
bevoegdheden van de toezichthouder kunnen ook worden beperkt o.g.v. art. 5:14 Awb. Een
burger is verplicht medewerking te verlenen aan een toezichthouder bij de uitoefening van zijn
taak (art. 5:20 Awb). Alleen voor de zogenaamde geheimhouders (advocaten, notarissen, artsen,
priesters enz.) geldt deze verplichting in bepaalde gevallen niet (art. 5:20 lid 2 Awb). Art. 184 Sr
Samenvatting Staats- en bestuursrecht II |